Αυτοτραυματισμός – “cutting” στην εφηβεία

Cutting, καλείται ο εκούσιος αυτοτραυματισμός μερών του σώματος με αιχμηρά αντικείμενα (συνήθως μαχαίρι ή ξυράφι), προκειμένου να παρουσιαστεί αίμα, χωρίς όμως την προσπάθεια ή την επιθυμία της αυτοκτονίας.

Η εσωτερική πλευρά των καρπών ή άλλα μέρη του σώματος που δεν είναι σε κοινή θέα επιλέγονται, συνήθως, από τον/την έφηβο (έρευνες έχουν δείξει ότι τα κορίτσια έχουν 4 φορές περισσότερες πιθανότητες για “cutting” σε σύγκριση με τα αγόρια) προκειμένου να αποφορτιστούν από αρνητικά συναισθήματα για καταστάσεις άγχους, πίεσης ή απόρριψης που βιώνουν.

Τα άτομα αυτά πιστεύουν πως προκαλώντας στον εαυτό τους εξωτερικό – σωματικό πόνο, θα ανακουφιστούν ευκολότερα από τον έντονο εσωτερικό – ψυχικό πόνο που νιώθουν. Η ανακούφιση όμως που προσφέρει ο αυτοτραυματισμός είναι προσωρινή και όταν η σωματική κρίση περάσει, τα αρνητικά συναισθήματα επιστρέφουν με μεγαλύτερη ένταση και έτσι ο έφηβος “παγιδεύεται” σε έναν φαύλο κύκλο, ολέθριο τόσο για την ψυχική του υγεία όσο και για τη σωματική του ακεραιότητα.

Το “cutting” είναι μια ασυνείδητη προσπάθεια των εφήβων να τραβήξουν την προσοχή των άλλων προκειμένου να νιώσουν αποδοχή, ασφάλεια, φροντίδα και αγάπη παρόλο που νιώθουν ενοχές για αυτό που κάνουν και κυριολεκτικά κρύβονται και κρύβουν τα “τραυματισμένα” σημεία του σώματός τους για να μην τα αντιληφθούν οι άλλοι. Επιπλέον, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, ο έντονος θυμός, η κατάθλιψη ή η αγχώδης διαταραχή, χαρακτηρίζει τα άτομα που επιλέγουν τη μέθοδο αυτή, ενώ σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει πρόβλημα με χρήση ουσιών και κυρίως κατάχρηση αλκοόλ.

Υψίστης σημασίας για την επίλυση αυτού του προβλήματος είναι η ψυχοθεραπεία που θα βοηθήσει τον/την έφηβο να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί τα συναισθήματά του αρχικά και στη συνέχεια, να τα διαχειριστεί καλύτερα κάτω από την υποστήριξη του ψυχοθεραπευτή, ο οποίος με επιμονή και υπομονή θα βοηθήσει τον/την έφηβο να συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι μόνος/η και ότι μπορεί να νιώσει καλύτερα χωρίς να κάνει κακό στο σώμα του και εν τέλει στον εαυτό του.

Παράλληλα, η ζωγραφική, ο χορός, το τρέξιμο, η συγγραφή ποιημάτων ή ημερολογίου καθώς και η φροντίδα ενός κατοικίδιου ζώου, βοηθούν αρκετά στην αποφόρτιση των συναισθημάτων, ενώ τεχνικές αποτροπής την κρίσιμη στιγμή όπως το τρίψιμο της γόμας στο σημείο του σώματος που επιχειρείται να τραυματιστεί ή ο στιγματισμός του με ένα κόκκινο στυλό, έχουν αποδειχτεί αρκετά βοηθητικές στη μείωση του φαινομένου.

Συμπερασματικά, είναι επιτακτική ανάγκη να προσφέρουμε στον έφηβο, όλοι μας, ελπίδα, προοπτική, να του δώσουμε χώρο και χρόνο να ανακαλύψει τον εαυτό του και την ταυτότητά του και να διανθίσει την ψυχή του με υγιείς αξίες όπως αγάπη, δικαιοσύνη, υπευθυνότητα. Αν τον βοηθήσουμε να ανακαλύψει δημιουργικές δεξιότητες και να δώσει αξία στον εαυτό του, τότε φαινόμενα όπως αυτά του αυτοτραυματισμού θα εκλείψουν.

 

Καλλιόπη Κωστέα
Mphil Ψυχολογίας, University of Glasgow, UK.
Συντονίστρια σχολών γονέων.
Email: popi.kostea@gmail.com

e-psychology.gr