Γεννήθηκε κορίτσι – της Νάνσυ Σ.

«Κορίτσι!» αναφώνησε η μαία και τα πρόσωπα σκυθρώπιασαν.  Που ακούστηκε, το πρώτο παιδί της οικογένειας και να μη βγει «παιδί».
Το κορίτσι της ιστορίας ένιωσε στο πετσί της τη διαφορά από το πρώτο δευτερόλεπτο της γέννησής της. Μεγαλώνοντας σε μια πατριαρχική, ανδροκρατούμενη οικογένεια και μια καπιταλιστική κοινωνία, έπρεπε να προσπαθήσει περισσότερο όχι για να γίνει αποδεκτή αλλά έστω ο λόγος της ν’ ακούγεται. Όταν οι παππούδες έδιναν χαρτζιλίκι στα εγγόνια, εκείνη έπαιρνε πάντα το μικρότερο αντίτιμο. Η αδικία την έπνιγε ώσπου μια μέρα δε δίστασε να πετάξει το εικοσάδραχμο στα μούτρα της γιαγιάς και να της  προκαλέσει ένα ωραιότατο καρούμπαλο. Όπως δε δίστασε πολύ αργότερα να πει στο αφεντικό της να μαζέψει τα ξερά του γιατί θα του τα κόψει απ’ τη ρίζα. Πάντα με χαμόγελο.

Άκουγε ιστορίες για μια προγιαγιά που ζούσε σ ένα χωριό, πολέμησε σε μια μάχη, διακρίθηκε γι αυτή σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν κρατούσαν σπαθιά και δεν πολεμούσαν, αλλά κανείς δεν της είπε αυτά που ανακάλυψε αργότερα μόνη της. Ότι η συγκεκριμένη προγιαγιά πέθανε μόνη, φτωχή, τυφλή και ότι κανένας άντρας δεν την πλησίαζε. Δεν μπορούσαν να την κοιτάξουν στα ίσα φαίνεται(;).

Οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών έχουν τις ρίζες τους στα βάθη της ιστορίας της κοινωνικής εξέλιξης. Παρόλα αυτά, ανέκαθεν οι γυναίκες λάμβαναν μέρος σε ομάδες, οργανώσεις, κινήματα, κινητοποιήσεις ανάλογά με την εποχή αγωνιζόμενες για δικαιώματα που σε μερικούς μπορεί να φαντάζουν αυτονόητα σήμερα, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ήταν ή είναι. Όπως αναφέρεται στη μπροσούρα «Γυναίκες στην Πυρά», «Οι γυναίκες, φυσικά, συμμετείχαν στις ομάδες και τα δίκτυα, μοιράζοντας βότανα, γνώσεις, δεξιότητες, συντροφικότητα, φιλία. Μία από τις κύριες κατηγορίες ήταν εκείνη της συμμετοχής σε οργανωμένη εξέγερση. Και για να είμαστε ακριβείς αυτές οι γυναίκες όντως συμμετείχαν σε τέτοιες εξεγέρσεις. Τα διαβόητα Σαμπάτ (Sabbat) –νυχτερινές συναντήσεις, χοροί ή πανηγύρια– ήταν οι συναθροίσεις και οι γιορτές εκείνων των επαναστατημένων κοινοτήτων. Αντιμετωπίζοντας τη φτώχεια και την καταπίεση, αυτά τα δίκτυα πολιτικοποιήθηκαν και οργανώθηκαν. Για παράδειγμα, οι γυναίκες οι οποίες «γκρέμισαν τους φράκτες και τις αγκαθωτές περιφράξεις» στο Lincolnshire το 1608. Ή εκείνες οι γυναίκες οι οποίες «αποφάσισαν να συγκεντρωθούν μια νύχτα για να ξεριζώσουν φράχτες και να ισοπεδώσουν τα χαντάκια στις παρυφές του δρόμου» το 1608 στο Warwickshire. Ή οι γυναίκες οι οποίες, αφού κατέστρεψαν μια περίφραξη στο York το 1624, «κάπνισαν και ήπιαν αγγλική μπύρα μετά το κατόρθωμά τους»… Γυναίκες ήταν αυτές έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στους Πολέμους των Χωρικών στη Γερμανία στις δεκαετίες 1520 και 1530…» [1]

Σ ένα παράλληλο σύμπαν, γυναίκες και κορίτσια είναι τα πρώτα θύματα σε πολέμους και συρράξεις. Περίπου 60 εκατομμύρια κορίτσια δεν πάνε σχολείο. Κάθε χρόνο, δεκαπέντε εκατομμύρια έφηβες 15-19 ετών γίνονται μητέρες. 515.000 γυναίκες εξακολουθούν να πεθαίνουν κάθε χρόνο ως αποτέλεσμα εγκυμοσύνης και τοκετού. Δύο εκατομμύρια κορίτσια, κάθε χρόνο, υπόκεινται σε ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων. Εκατομμύρια γυναίκες, δολοφονούνται εκ προθέσεως ή εξ’ αιτίας παραμέλησης, μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκες. «Οι περισσότεροι από τους ανθρώπους στον κόσµο που ζουν στη φτώχεια είναι γυναίκες – σε ποσοστό μεγαλύτερο από  70%, σύµφωνα µε εκτιµήσεις των Ηνωµένων Εθνών […] Οι διακρίσεις είναι ένας παράγοντας κλειδί που οδηγεί στη φτώχεια. Σε µερικές χώρες οι διακρίσεις κατά των γυναικών είναι ενσωµατωµένες στον νόµο ενώ σε άλλες παραµένουν παρά τους νόµους για την ισότητα. Οι γυναίκες δεν έχουν ίση πρόσβαση σε φυσικούς πόρους και µέσα παραγωγής, όπως γη, πίστωση και κληρονοµικά δικαιώµατα. Οι γυναίκες δεν πληρώνονται τους ίδιους µισθούς µε τους άνδρες και το µεγαλύτερο µέρος της εργασίας τους είναι απλήρωτο. Οι γυναίκες συχνά απασχολούνται άτυπα, χωρίς εργασιακή ασφάλεια και κοινωνική προστασία. Παράλληλα, παραµένουν υπεύθυνες για τη φροντίδα των οικογενειών τους και των σπιτιών τους.» [2]

Σ’ άλλο παράλληλο σύμπαν, εργάτριες στο τομέα της υφαντουργίας και του ιματισμού κινητοποιήθηκαν στις 8 Μαρτίου του 1857 για τις απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και τους χαμηλούς μισθούς τους. Η αστυνομία επιτέθηκε και διέλυσε βίαια το πλήθος των λευκοντυμένων γυναικών, όμως το εργατικό κίνημα είχε ήδη γεννηθεί. Δυο χρόνια αργότερα, οι γυναίκες που συμμετείχαν στις κινητοποιήσεις οργάνωσαν το πρώτο εργατικό σωματείο γυναικών και συνέχισαν τον αγώνα για τη χειραφέτηση τους.  Η 8η Μαρτίου ορίστηκε το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών ως Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα της Γυναίκας και τη Διεθνή Ειρήνη.

Τα τελευταία χρόνια αυτή η μέρα μνήμης έχει χάσει το νόημά της προ πολλού στη χώρα μας. Έχει αντικατασταθεί από μία “γιορτή” κατά την οποία καταπιεσμένες “νοικοκυρές” και μη, θυμούνται μία μέρα το χρόνο να σπεύσουν στους ναούς της πίστας για ν’ αποδείξουν πόσο χειραφετημένες είναι.

Σύμφωνα με την παραπάνω διαπίστωση, κρίνεται πιο επιτακτική από ποτέ η ανάγκη για επαναπροσδιορισμό του νοήματος της δήθεν γιορτής και μετατροπή της σε πραγματικό αγώνα.

Μπορείς να πετύχεις τη χειραφέτησή σου άραγε, αν δεν παλέψεις για την καταστροφή του συστήματος που προκαλεί βία, φτώχεια, αποκλεισμό, εκμετάλλευση, ανισότητα, ρατσισμό, σεξισμό και κάθε είδους διακρίσεις;

Ο αγώνας για τη γυναικεία χειραφέτηση δε μπορεί να είναι ξεκομμένος από τον αγώνα για τη ίδια τη ζωή, την αξιοπρέπεια, τη χειραφέτηση των λαών ενάντια στην καταπίεση των από πάνω. Η απελευθέρωση της γυναίκας από την ταξική εκμετάλλευση και τη διπλή καταπίεση μπορεί να πραγματοποιηθεί εφόσον καταργηθεί η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Μόνο αν ανατραπούν οι κοινωνικές -οικονομικές εκμεταλλευτικές σχέσεις, ως αποτέλεσμα συνειδητής δράσης τότε μόνο μπορούμε να μιλάμε για γυναικεία χειραφέτηση.

Τα προβλήματα της ανεργίας, της φτώχειας, της βίας, του αποκλεισμού, της κατώτερης αμοιβής, της καταπίεσης, της επιβολής ρόλων αποκλειστικής ενασχόλησης των φύλων αντιμετωπίζονται μόνο μέσα από την κοινή πάλη γυναικών και ανδρών, κόντρα στις επιδιώξεις, στην πολιτική και την εξουσία των από πάνω. Μόνον έτσι θα ανατραπεί η πραγματικότητα της σκλαβιάς και της καταπίεσης και θα επιτευχθεί η «έφοδος στον ουρανό».

παραπομπές:

[1] Σελ. 57, Γυναίκες στην Πυρά: το κυνήγι μαγισσών στην Ευρώπη, οι περιφράξεις και η ανάδυση του καπιταλισμού

 

[2] Η παγίδα του φύλου, γυναίκες, βία , φτώχεια. Διεθνής Αμνηστία http://www.amnesty.org.gr/wp-content/uploads/2010/05/Gender_Trap_Gr.pdf