Βιασμός, σεξισμός & στρουθοκαμηλισμός – της Ειρήνης Γεωργή

  Αυτό είναι ένα κείμενο που κανείς δεν θέλει να διαβάσει. Αλλά έπρεπε να το γράψω, κι ας άργησα. Μην αρχίσεις να διαμαρτύρεσαι καν. Ξέρεις πόσες φορές έχω ακούσει «μην μου πεις πάλι για φεμινισμό/ σεξισμό»; (Το ερώτημα είναι ρητορικό. Αλλά είναι πολλές). Τι να κάνω, απ’ όλα αυτά για τα οποία αξίζει να παλέψεις, εγώ τάχθηκα σ’ αυτό.

Μέσα στην εβδομάδα έγινε μεγάλος ντόρος (κυρίως στα ξένα Μέσα) για την απόφαση της δίκης του Brock Turner, του βραβευμένου πολλά υποσχόμενου κολυμβητή που φοιτούσε στο Stanford, ο οποίος έτυχε να πιαστεί στα πράσα από δυο περαστικούς Σουηδούς, την ώρα που έχωνε τα δάχτυλά του στα γεννητικά όργανα ενός αναίσθητου κοριτσιού πίσω από κάτι σκουπιδοτενεκέδες, έξω από ένα πάρτι.

 

Οι Σουηδοί ήταν αυτόπτες μάρτυρες, τον κράτησαν μέχρι να έρθει η αστυνομία, η κοπέλα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο για όλες τις εξετάσεις, δεν υπήρχε αμφιβολία στη δίκη, ο Brock Turner καταδικάστηκε. Η ποινή του; 6 μήνες φυλάκιση. Θα εκτίσει τους 3. Δεν θέλω να πω εδώ ό,τι έχουν άλλοι ήδη πει, αλλά η υπόθεση είναι εμβληματική και αντιπροσωπεύει ακριβώς το πού βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή. Είναι μια στιγμή που έχει σημασία.

 

Αλλά πρώτα θέλω να σκεφτείς. Να σκεφτείς αν με το που το διάβασες σου πέρασαν απ’ το μυαλό: «βραβευμένος κολυμβητής; τι βλάκας, δεν χρειαζόταν να το κάνει αυτό για να γαμήσει,» «και Stanford ε; κρίμα το παιδί» «ωχ, αναίσθητη; ανεπίτρεπτο -α, έξω από πάρτι, άρα θα είχε πιει», «μήπως φλέρταραν/ φασώθηκαν νωρίτερα;» «αυτή τι φορούσε;» «είχε πάει μόνη της εκεί;» «γκόμενο είχε ή ψαχνόταν;»

 

Αν σκέφτηκες οτιδήποτε από τα παραπάνω, είσαι κι εσύ κομμάτι της κουλτούρας του βιασμού. Η κουλτούρα του βιασμού βασίζεται στο ότι όταν μια γυναίκα βιάζεται, είναι δική της ευθύνη. Ότι αυτή φταίει. Οι άντρες δεν μπορούν να τιθασεύσουν τις ορέξεις τους, είναι απόλυτα έρμαια των πρωτόγονων ενστίκτων τους και δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς, άρα οι γυναίκες είναι που πρέπει να προσέχουν, να μην ντύνονται προκλητικά, να μην προκαλούν γενικά, να κάθονται φρόνιμα, να είναι πάντα σε εγρήγορση και να δρουν προληπτικά, αν θέλουν να αποφύγουν το βιασμό. Αν δεν τα κάνουν αυτά, σημαίνει ότι «τα θέλει ο κώλος τους», άρα δεν πρόκειται για βιασμό. Τέλειο;

 

Είναι καιρός να ξεριζώσουμε αυτή την κουλτούρα.

 

Οι έρευνες λένε ότι 1 στις 5 γυναίκες πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Η σεξουαλική κακοποίηση δεν είναι μόνο επίθεση και βιασμός από άγνωστο στο σκοτεινό δρομάκι, ενώ γυρνούσες από το φροντιστήριο, φορούσες φόρμα και είχες σακίδιο στην πλάτη. Δεν χρειάζεται να είσαι το «τέλειο θύμα», που δεν «προκάλεσε» με κανέναν τρόπο, και άρα άντε, πάει στο διάολο, το δέχεται η κοινωνία ότι βιάστηκες. Βιασμός είναι και πάρα-πάρα πολλά άλλα συμβάντα, που η κουλτούρα του βιασμού τα τοποθετεί σε γκρίζα περιοχή. Γι’ αυτό, οι περισσότερες δεν το αναφέρουν καν όταν συμβεί. Ακόμα κι αν δεν θέλουν να το σβήσουν απ’ τη μνήμη τους και να συνεχίσουν όπως-όπως τη ζωή τους σαν να μην είχε ποτέ συμβεί, ακόμα κι αν δεν ντρέπονται να το πουν, και πάλι σιωπούν. Γιατί ξέρουν ότι οι άλλοι θα τις αντιμετωπίσουν σαν να φταίνε και θα τις κατηγορούν.

 

Ξέρουν ότι τα δικαστήρια θα προσπαθήσουν να αποδείξουν τα πάντα, εκτός του ότι για κάθε βιασμό, φταίει ο βιαστής. Και, στο τέλος, ο βιαστής μπορεί να μείνει ατιμώρητος. Γιατί τα δικαστήρια δικάζουν όχι τους βιαστές, αλλά τις γυναίκες που βιάστηκαν.

 

Πάλι καλά, θα μου πεις. Στην Ινδία τις καίνε.

 

Η υπόθεση του Brock Turner είναι σημείο-σταθμός. Είναι πολύ «μεγαλύτερη» από τον Brock Turner και από το κορίτσι που βίασε. Από τότε που ανακοινώθηκε η απόφαση, κάθε μέρα άνθρωποι φωνάζουν δημόσια, καταδικάζοντας την καταδίκη-κοροϊδία. Κάθε μέρα άνθρωποι μιλάνε, γράφουν, διαδηλώνουν, καταδικάζοντας την κουλτούρα του βιασμού. Όχι μόνο γυναίκες. Κι αυτό είναι σημαντικό. Άντρες, επιτέλους μιλάνε στους γιους τους όχι για το πώς θα «καταφέρουν» μια γκόμενα. Μιλάνε για συναίνεση. Επιτέλους, η συζήτηση έχει φτάσει στα προφανή.

 

Ακόμα και porn site (το Xhamster) έβαλε φίλτρο στην αναζήτηση του keyword “rape” και λέει «δεν βρέθηκε βίντεο, αν θες να δεις βιασμό, μάλλον χρειάζεσαι ψυχολογική υποστήριξη, μπες σ’ αυτό το λινκ». Ισχύει βέβαια ότι ο βιασμός είναι πολύ ψηλά στις φαντασιώσεις του κόσμου και ότι ναι, πρόκειται μάλλον για διαφημιστικό κόλπο, αλλά και πάλι, είναι *κάτι*. Είναι μια αλλαγή.

 

Πρόσφατα, στο Twitter, έγινε δημοφιλές το hashtag #WhenIwas. Το “when I was”, ακολουθούμενο από ηλικία, συγκέντρωσε τις ιστορίες χιλιάδων γυναικών που κακοποιήθηκαν με κάποιο τρόπο σεξουαλικά σε πολύ νεαρή ηλικία. Καταγράφηκαν μαρτυρίες από 6 χρονών. Αλλά εδώ μιλάω εγώ.

 

Όταν εγώ ήμουν 9 ετών, λοιπόν, απέκτησα στήθος (και έμεινα κοντή). Στα 12 είχα το σώμα που τα σημερινά πρότυπα ομορφιάς θεωρούν τέλειο. Ακόμα λεπτό, ανέγγιχτο απ’ το χρόνο, ούτε ίχνος ραγάδας και κυτταρίτιδας, μέση δαχτυλίδι, στήθος μεγάλο αλλά στητό, οπίσθια που κοίταζαν τον ουρανό. Για ένα καλοκαίρι, σχεδόν κάθε φορά που έβγαινα από το σπίτι, μου μιλούσαν στο δρόμο, μου κόρναραν, μου αναβόσβηναν φώτα, με ακολουθούσαν. Μπορεί να μην έμοιαζα 12. Αλλά σίγουρα δεν έμοιαζα πάνω από 15.

 

Στα 15 μου, ένας κύριος γύρω στα 60 με ρώτησε «πόσα θες;» Στα 16, ένα βράδυ γυρνούσα απ’ το Χαλάνδρι, είχα χάσει το τελευταίο λεωφορείο αλλά ήμουν με φίλους, είχα να περπατήσω μόνη μόνο 5-10 λεπτά, άλλες εποχές, ήσυχη γειτονιά, δεν φοβόμασταν, πάντως περπατούσα γρήγορα και δυναμικά, με το κεφάλι κάτω, όπως μου είχαν μάθει. Ήμουν στο δρόμο μου, λίγο πιο κάτω. Ένα αυτοκίνητο σταμάτησε δίπλα μου, κάποιος βγήκε κι άρχισε να περπατάει πλάι μου, ο οδηγός ήταν άλλος, το αυτοκίνητο συνέχιζε αργά, στο ρυθμό των βημάτων μας, με ανοιχτή την πίσω πόρτα, κι ο τύπος άρχισε να μου μιλάει. Δεν μιλούσα, δεν τον κοιτούσα, απλά περπατούσα. Άρχισε να μου λέει τι ωραία θα περάσουμε, να μου περιγράφει τι θα κάναμε, να μου λέει ότι τέτοια ώρα ένα κορίτσι έξω, κάτι θέλει. Η μισή είχα παγώσει και δεν μπορούσα να αντιδράσω, η άλλη μισή ντρεπόμουν να φωνάξω. Φτάσαμε σχεδόν έξω από την πολυκατοικία μου και είπε «μπορώ να σε ρίξω τώρα εδώ στο πίσω κάθισμα, και κανείς δεν θα το μάθει». Και τότε έτρεξα. Και η εξώπορτα ήταν ανοιχτή, και πρόλαβα και μπήκα.

 

Ήμουν 24, νομίζω, σ’ ένα πάρτι στο Ακρωτήρι, δεν θυμάμαι πώς και τι, έπρεπε να φοράμε τιρκουάζ, και όλο το βράδυ, τα ποτά ήταν δωρεάν. Γνώρισα κάποιον, γνωστός γνωστών, είχα πιει, φιλιόμασταν, θυμάμαι την Αδερφή μου στο τέλος να με τραβάει να φύγουμε, ανταλλάξαμε τηλέφωνα, μιλήσαμε μες στην εβδομάδα, ήθελε να κανονίσουμε για Σάββατο βράδυ. Ήμουν μικρή. Είπε ότι το σπίτι φίλου του είναι άδειο κι έχει τα κλειδιά, είπε ότι ο ίδιος δεν θέλει να πιει πάλι, λέω προτιμώ να βγω, λέει αλήθεια είναι κομμάτια, να πάω ν’ αράξουμε, λέω ότι δεν θέλω καθόλου, επιμένει, επιμένω, λέει τότε ΟΚ, άλλη φορά, λέω εντάξει, δεν ήταν μακριά, θα πάω. Μένει κι αυτός κοντά, είπαμε, γνωστός γνωστών, έρχεται να με πάρει και πάμε. Και καθόμαστε στο ξένο σπίτι. Και δεν έχουμε τίποτα να πούμε. Και αρχίζει να με πιέζει να πηδηχτούμε. Προσπαθούσε να με πείσει για ώρες. Παρακαλούσα να μ’ αφήσει να φύγω, αλλά δεν ούρλιαζα. Δεν ήθελα να φανώ μη-πολιτισμένη. Κι ας με απείλησε ότι ή θα κάνω κάτι εγώ με τη θέλησή μου, ή θα μου το κάνει εκείνος. Κι έκανα. Με γύρισε σπίτι, είπε ότι θα με πάρει τηλέφωνο, κλείστηκα στο δωμάτιό μου κι έκλαιγα. –Και με πήρε τηλέφωνο λίγες μέρες μετά, να ξαναβγούμε. Δεν το πίστευα.

 

[Μετά από εκείνη τη φορά ήταν που αποφάσισα πως δεν μπορώ να ξαναβρεθώ σε σπίτι μόνη με άντρα που δεν ξέρω πολλά χρόνια, εκτός κι αν είμαι σίγουρη ότι θέλω να κάνω σεξ μαζί του].

 

Στα… 33 μου, νομίζω, γνώρισα κάποιον στο γυμναστήριο. Δίδασκε πολεμικές τέχνες σε παιδάκια. Μετά από το μάθημα έκανε κι ο ίδιος γυμναστική, τότε ήταν που τον έβλεπα εγώ, είχαμε το ίδιο πρόγραμμα, 3 φορές την εβδομάδα βλεπόμασταν και λέγαμε μαλακίες, αλλά η σεζόν τέλειωνε, τα παιδάκια θα πήγαιναν διακοπές, θα έφευγε κι εκείνος και θα πήγαινε να δουλέψει αλλού. Μου είπε να βγούμε. Είπα ΟΚ. Και βγήκαμε. Και μετά πήγαμε σπίτι. Και με πονούσε. Και του είπα να σταματήσει. Και μου είπε να περιμένω. Και του φώναξα. Και τον παρακάλεσα. Είπε «δεν θα μου πάρει πολύ ακόμα, κάνε υπομονή». Και τι να κάνω, το υπέμεινα. Ένα τέταρτο μετά ζήτησε επανάληψη, κι ήταν η πρώτη φορά που είπα «σήκω φύγε», κατηγορηματικά.

 

Το Νοέμβριο (αυτόν που πέρασε, το 2015), ήταν Κυριακή βράδυ, γύρω στη 1. Είχα φάει, έβλεπα ταινία, άβαφτη, με χνουδωτή ρόμπα, πάπλωμα, είχα πάρει και mesulid γιατί πονούσα από περίοδο. Μου μιλάει στο τσατ Αστείο Αγόρι, στο οποίο 5 χρόνια πριν είχα μεγάλη αδυναμία, βγαίναμε για 4 μήνες όσο «κανονικά» γινόταν ενώ τον περνούσα 11 χρόνια, με βόλτες, παρέες, χορό, ποτά, εκδρομές, γενικά μεγάλη χαρά. Από τότε είχαμε βγει αρκετές φορές ξανά, κυρίως φιλικά, του έχω δώσει πολλές συμβουλές για γκομενικά. Πλέον δεν τον γούσταρα αλλά ήταν παραπάνω από απλός φίλος, ήταν δικός μου άνθρωπος. Λέει θέλει να με δει. Του λέω να το ξεχάσει, μόνο ένα απ’ τα δεδομένα μου να ίσχυε και πάλι δεν θα ‘παιζε, και τέτοια ώρα Κυριακή, και άβαφτη, και αδιάθετη, και να έχω φάει ό,τι υπάρχει και δεν υπάρχει -δεν υπάρχει καμία περίπτωση. Επιμένει, δεν είναι καλά, θέλει να μου μιλήσει. Επιμένω κι εγώ, αποκλείεται, αν θέλει να πάρει τηλέφωνο να μου τα πει. Όχι, με παρακαλεί. Δεν είναι καλά, θέλει να με δει.

 

Και σκέφτομαι εκείνη την ώρα τη ρημάδα την Ψυχοθεραπεύτρια: «Ειρήνη σου στερείς τα μικρά απολαυστικά πράγματα στη ζωή», «Ειρήνη δεν κάνεις ποτέ σου τίποτα αυθόρμητο», «Ειρήνη δεν αφήνεις κανέναν να σε πλησιάσει», «Ειρήνη πρέπει να επανεξετάσεις τα όριά σου, να γίνεις πιο ελαστική». «ΟΚ, του λέω, έλα». Μου λέει ότι σε δυο λεπτά θα είναι σπίτι μου, είναι δίπλα. Έβαλα φόρμα και μάζεψα τα ψίχουλα. Και ήρθε. Για μια ώρα με ρωτούσε τα δικά μου -που δεν είχα δικά μου, άρχισα να λέω για δουλειά, τέτοια κατάντια- και κάθε πέντε λεπτά του έλεγα να μου πει εκείνος τι τον απασχολεί. Όταν τέλειωσα τα δικά μου, ο Χρήστος ήρθε πάνω μου κι άρχισε να με φιλάει. Είπα «όχι». Με αγνόησε. Ξαναείπα «όχι, σταμάτα». Είπα «όχι» πάρα πολλές φορές. Δεν ούρλιαξα. Ήταν ο Χρήστος μου. Ήταν τρομερά οικείος. Μα ο Χρήστος μου είναι πολύ καλό παιδί, μου έλεγα. Τον λατρεύεις το Χρήστο σου. Αλλά έλεγα «όχι». Ξανά και ξανά. Και συνέχιζε. Του είπα να φύγει πάρα πολλές φορές, στο τέλος με άκουσε, είπε «συγγνώμη που δεν πέρασες καλά», κι έφυγε.

 

[Μετά από εκείνη τη φορά ήταν που αποφάσισα πως δεν μπορώ να ξαναβρεθώ σε σπίτι μόνη με κανέναν άντρα γενικά, εκτός κι αν είμαι σίγουρη ότι θέλω να κάνω σεξ μαζί του. Ελπίζω, αν είσαι άντρας, αυτό να σε προσβάλλει. Ελπίζω να μην είσαι εντάξει με το να σε αντιμετωπίζουν σαν άγριο ζώο. Ελπίζω να θες να κάνεις ό,τι μπορείς για να αλλάξεις αυτή τη λάθος εντύπωση].

 

Θυμάμαι που το ίδιο βράδυ –που δεν προσπάθησα καν να πέσω να κοιμηθώ, ήταν αδύνατον- περιέγραψα σε κάποιον στο τσατ το σκηνικό. Μου είπε «έλα τώρα, τον φώναξες σπίτι σου 1 η ώρα τη νύχτα και ήταν πρώην σου, αποκλείεται να μην ήθελες». Με «πίστεψε» μόνο αφού περιέγραψα ότι ήμουν πρώτη μέρα αδιάθετη, ότι χρειάστηκε να πετάξω τα σεντόνια, ότι ακόμα κι οι τοίχοι και το πάτωμα ήταν γεμάτα αίματα. Μάλλον με πίστεψε επειδή εκείνος το έβρισκε πολύ αηδιαστικό και θεώρησε ότι αποκλείεται να μην το έβρισκα κι εγώ.

 

Πάντως δεν με πίστεψε απλά επειδή του περιέγραψα έναν βιασμό.

 

Ο πατέρας του Brock Turner παρακάλεσε το δικαστή να δείξει επιείκεια γιατί είναι κρίμα να αφήσουν να καταστραφεί η ζωή του πολλά υποσχόμενου παιδιού του για «20 λεπτά δράσης». Ούτε ο πατέρας ούτε ο ίδιος ο βιαστής έχουν καταλάβει ότι αυτό που έγινε είναι απαίσιο έγκλημα. Και δεν είναι οι μόνοι. Είναι πάρα πολλοί εκεί έξω που κακοποιούν γυναίκες σεξουαλικά και δεν συνειδητοποιούν τι κάνουν. Και είναι πάρα-πάρα-πάρα πολλές οι γυναίκες εκεί έξω που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά και ή δεν έχουν μιλήσει ή δεν έχουν συνειδητοποιήσει ή δεν έχουν αποδεχτεί αυτό που τους έχει συμβεί.

 

Κι αυτό είναι κομμάτι της κουλτούρας του βιασμού. Ο φόβος της κριτικής, η ντροπή αλλά και τα υποτιθέμενα «γκρίζα όρια» της συναίνεσης (γιατί αν θες να βεβαιωθείς, φυσικά και μπορείς), και το ότι οι γυναίκες έχουν μάθει ότι πρέπει να είναι γλυκές και υποχωρητικές και να μην δημιουργούν πρόβλημα, ούτε να χαλούν χατίρι σε κανέναν, όλα συμβάλλουν στα σκατά που μας συμβαίνουν.

 

Τα πρότυπα συμπεριφοράς που αντιμετωπίζουν τις γυναίκες σαν αντικείμενα (ξέρω, έχεις βαρεθεί να το ακούς αυτό), δεν βοηθούν. Το επόμενο δεν είναι κάτι που συνέβη για πρώτη φορά, φυσικά, αλλά μια και είναι πρόσφατο, θα το βάλω κι αυτό εδώ για να δεις μια κυριολεκτική μορφή αντικειμενοποίησης. 5 Φεβρουαρίου, στα γενέθλιά μου, ήμουν με Tinder Δικηγόρο. Θα πηγαίναμε στο πάρτι γάμου φίλης, πρώτη φορά που θα εμφανιζόμασταν κάπου μαζί. (Και προτελευταία). Ήρθε σπίτι, μου έφερε τριαντάφυλλα, με είδε βαμμένη φουλ, ακόμα με τα εσώρουχα, δεν είχα ντυθεί, ισιωμένο μαλλί, αρωματισμένη… αποφάσισε ότι έπρεπε να κάνουμε σεξ.

 

Γελούσα, του έλεγα να μ’ αφήσει ήσυχη να ντυθώ, μας περιμένουν, αυτός με έπιανε, εγώ διαμαρτυρόμουν ότι δεν ήθελα να χαλάσει το μακιγιάζ, δεν μ’ άφηνε ήσυχη, ευχάριστο ήταν, όταν έβαλα κρέμα σώματος είπε «πάει πολύ», είπα ΟΚ, αν είναι να το κάνουμε, να το κάνουμε καλά κι ας αργήσουμε, είπε ναι, αλλά όχι. Δεν κατάλαβα τι έγινε, καλά-καλά. Και ντυθήκαμε, φύγαμε. Στο δρόμο του είπα να μην τολμήσει να ξανασκεφτεί να με χρησιμοποιήσει σαν fleshlight (σεξουαλικό βοήθημα για άντρες, μοιάζει με δοχείο, βάζουν το πουλί τους μέσα και τραβάνε μαλακία, είναι μαλακό κι ευχάριστο -και δεν έχει απαιτήσεις). Το «ένιωσα χρησιμοποιημένος-η» το χρησιμοποιούμε πλέον σαν αστείο, ειδικά αν το λέει κάποιος που πέρασε καλά, αλλά εδώ ήταν το αυθεντικό. Αυτό που κάποιος χρησιμοποιεί το σώμα σου για να τραβήξει μέσα του μαλακία.

 

Το –κοινότατο- συμβάν είναι πολύ κοντά σ’ όσα έλεγα τις προάλλες για το «οργασμικό κενό». Που κι αυτό είναι άλλη μια έκφανση σεξισμού. Γιατί το σεξ είναι για την απόλαυση των αντρών, ενώ υποτίθεται πως οι γυναίκες το παραχωρούν για να έχουν τρυφερότητα, ασφάλεια και δέσμευση. Εμείς οι γυναίκες δεν χρειάζεται να το απολαμβάνουμε.

 

Πάλι καλά, θα μου πεις. Αλλού μας κόβουν την κλειτορίδα, να βεβαιωθούν.

 

Αυτή τη στιγμή, ο σεξισμός στο δικό μας «δυτικό» κόσμο, είναι πιο έμμεσος, πιο υπόγειος, πιο διακριτικός, πιο διαδικαστικός –σε αντίθεση με το «θεσμικός». Φαινομενικά, δηλαδή, δεν υφίσταται σεξισμός. Αυτή είναι η πιο τρομακτική δύναμή του: Ότι νομίζεις πως δεν υπάρχει πια. Αλλά απ’ αυτό, είμαστε πολύ μακριά.

Το ότι ψηφίζουμε και δεν μας κόβουν την κλειτορίδα, δεν σημαίνει ότι τώρα, εδώ που είμαστε, υπάρχει ισότητα. Μπορώ να γράψω εγκυκλοπαίδειες ολόκληρες αν θες, αλλά δεν χρειάζεται, έχει γίνει για μένα από πολλές -αν δεν μπορείς να το διανοηθείς, μπες στο hashtag #everydaysexism, να δεις.

 

Ο σεξισμός είναι παντού γύρω μας. Αν ξέρεις για τι να κοιτάξεις, είναι σαν ξαφνικά να αποκαλύπτεται μπροστά σου το matrix.

 

Ο σεξισμός ζει μέσα από τη διαιώνιση και την αναπαραγωγή στερεοτυπικών ιδεών και συμπεριφορών από τα Μέσα ενημέρωσης αλλά και από τον καθένα ξεχωριστά, ιδέες που αυτοεπιβεβαιώνονται και δυναμώνουν μέχρι που θεωρούνται πραγματικότητα. Έχει να κάνει ακόμα και με «αστειάκια», με δημοφιλείς ατάκες και εκφράσεις, με στίχους από τραγούδια, με memes, με τον τρόπο που μιλάμε καθημερινά για τα δύο φύλα και για το σεξ, έχει να κάνει με την ίδια τη γαμημένη τη γλώσσα μας που βασίζεται στο αρσενικό, γιατί άνθρωπος σημαίνει άντρας. Είναι παντού.

 

Σκέψου ένα απλό, τρομερά συνηθισμένο παράδειγμα: «εσείς οι γυναίκες είστε υπερβολικά συναισθηματικές». Φαίνεται άκακο. Τώρα δες πως με μια (βλαμμένη, αλλά όχι ανήκουστη) αλληλουχία σκέψεων, γίνεται τρομερά επικίνδυνο. Πάρε ας πούμε το θέμα της επιθυμίας, και ότι αφού είμαστε συναισθηματικές, αυτό που θέλουμε είναι σχέση, άρα δεν μας νοιάζει τόσο το σεξ, κι αφού δεν μας νοιάζει τόσο το σεξ, δεν χρειάζεται να το απολαμβάνουμε, κι άρα είναι ΟΚ να μας χρησιμοποιείτε μόνο για να το απολαμβάνετε εσείς. Δυσάρεστο. Αλλά γίνεται και χειρότερο. Γιατί αν κάποια ξεφεύγει από την πεπατημένη και το απολαμβάνει και το δηλώνει, είναι προκλητική συμπεριφορά που πρέπει να «τιμωρηθεί», κι αφού το απολαμβάνει γενικά, άρα θα το απολαύσει και μ’ όποιον να ‘ναι, άρα είναι αποδεκτό να θεωρήσεις δεδομένη τη συναίνεσή της και να το κάνεις παρά τη θέλησή της. Γιατί τα θέλει ο κώλος της.

 

Δεν ήταν σωστή επιχειρηματολογία, φυσικά. Αλλά το βλέπεις ότι για πάρα πολλούς, μάλλον στέκει. Και διαιωνίζει το φαύλο κύκλο του σεξισμού που τροφοδοτεί την κουλτούρα του βιασμού και μας βλάπτει όλους, και πάλι απ’ την αρχή. Η αλήθεια είναι αυτή: Όταν βλέπεις τους ανθρώπους όχι σαν ανθρώπους αλλά σαν άντρες ή γυναίκες, και θεωρείς ότι έχουν συγκεκριμένους ρόλους εξαιτίας του φύλου τους, και άρα οφείλουν να φέρονται ανάλογα και να μην «ξεφεύγουν», τότε βάζεις κι εσύ άλλον ένα κρίκο στην αλυσίδα που μας κρατάει φυλακισμένους.

 

Βοήθησε να τη σπάσουμε.

 

H κουλτούρα του βιασμού, η νορμαλοποίηση της βίας προς τις γυναίκες και τα διπλά μέτρα και σταθμά στη σεξουαλικότητα, δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη σεξουαλική κακοποίηση αυτή καθαυτή. Όπως έλεγα παραπάνω, έχει να κάνει και με τον «αποδεκτό τρόπο συμπεριφοράς» των γυναικών, σχετικά με το σεξ.

 

Γιατί νομίζεις ότι εγώ επιμένω να γράφω για το σεξ;

 

Έχω κάνει άπειρους καυγάδες με την οικογένειά μου σχετικά, ξέρω ότι δεκάδες «υποψήφιοι» με έχουν απορρίψει γι’ αυτό, έχω λάβει –και λαμβάνω- άπειρα δυσάρεστα μηνύματα από ανθρώπους που είτε θέλουν να κάνουμε σεξ «εδώ και τώρα», μια και μιλάω για το σεξ, άρα προφανώς θέλω να πηδιέμαι με όποιον να ‘ναι, ή που με βρίζουν που τολμάω να μιλάω και να αντιμετωπίζω το σεξ «σαν άντρας» και άρα είμαι πουτάνα. (Πρόσφατα ανακάλυψα στο spam folder του Facebook έναν που με έβριζε με χιλιάδες «πουτάνα» επί μήνες).

 

Το κάνω γιατί οι γυναίκες δεν μιλάνε αρκετά για το σεξ, δεν μιλάνε με αληθινό, ρεαλιστικό, καθημερινό, μη-λογοτεχνικό τρόπο. Είναι σαν το σεξ να μην τις αφορά. Το κάνω γιατί βλέπω ότι υπάρχει ένα κενό. Το κάνω γιατί κάποιες πρέπει να το κάνουν.

 

Η αρνητική αντίδραση που λαμβάνω λέγεται slut shaming. (Σημαίνει «τσουλο-διαπόμπευση»). (Και θέλω να τη λαμβάνω, γιατί ρίχνει φως στη συζήτηση). Το slut shaming αποτελεί την πιο ηλίθια επινόηση της Ιστορίας του ανδρικού φύλου, *κατά* του ανδρικού φύλου. Γιατί οι άντρες θέλουν να κάνουν σεξ, και πάρα πολλοί άντρες πάρα πολύ συχνά γκρινιάζουν/ κατηγορούν τις γυναίκες που δεν θέλουν όπως/ όσο εκείνοι να κάνουν σεξ (δες και τη σελίδα #ByeFelipe, αν θες). Και, μ’ αυτό σαν δεδομένο, σε μια στιγμή σπάνιας επιφώτισης και μεγαλοφυΐας, αποφάσισαν να θεωρούν κατακριτέες τις γυναίκες που *θέλουν* να κάνουν σεξ.

 

Δεν χρειάζεται να εξηγήσω την παράνοια, νομίζω πως φαίνεται. Και τώρα ας δούμε το μέγεθος της πλάνης. Γιατί, για να αποφασίσουν να κάνουν σεξ, σε αντίθεση με τους άντρες, οι γυναίκες καλούνται να αντιμετωπίσουν τα παρακάτω 3 κακά της μοίρας τους:

 

1. Φόβος Βίας: Μια γυναίκα έχει καλούς λόγους να φοβάται τους άντρες. Είναι δεδομένο ότι έχουν μεγαλύτερη μυϊκή δύναμη, άρα αν βρεθεί μόνη της με κάποιον, αν αυτός είναι ψυχοπαθής, είναι ανήμπορη να υπερασπιστεί τον εαυτό της. Ένας άντρας μπορεί εύκολα να τη σκοτώσει. Κι αν δεν είναι ψυχοπαθής και δεν την σκοτώσει, ένας άντρας μπορεί κάλλιστα να τη βιάσει ή να της κάνει κάτι που εκείνη δεν θέλει.

 

2. Slut Shaming: Αν πάλι εκείνη θέλει, ολόκληρη η κοινωνία, η οικογένειά της, οι φίλοι της, οι γνωστοί, θα την κατακρίνουν. Αυτό έχει μάθει από μικρή. Απ’ την άλλη, ο ίδιος ο ενδιαφερόμενος θα τη θεωρήσει υπερβολικά εύκολη, και χαμηλότερης ποιότητας, απλά επειδή τον θέλει. Γι’ αυτό και μόνο μπορεί να την απορρίψει.

 

3. Orgasm Gap: Αυτό είναι ένας παράγοντας που το μεγαλύτερο ποσοστό αντρών δεν μπορεί καν να φανταστεί, κι αν το δεχόταν ως δεδομένο, πιθανότατα δεν θα επιδίωκε να πηδηχτεί. Οι πιθανότητες να απολαύσει μια γυναίκα το σεξ με έναν άντρα, όπως θα το απολαύσει εκείνος, την πρώτη φορά, είναι λιγότερες από τις μισές. Αποδεδειγμένα. Ό,τι κι αν πιστεύεις, όσο κι αν διαφωνείς, όσο κι αν είσαι ξεχωριστός, τα νούμερα και οι έρευνες αποδεικνύουν το αντίθετο. (Είπαμε. Γυναίκες-αντικείμενα, δεν έχουν ανάγκη τη σεξουαλική απόλαυση όπως οι άντρες).

 

Αλλά, μετά απ’ όλα αυτά, θα ‘πρεπε να σου κάνει εντύπωση ότι *παρόλα αυτά* υπάρχουν τόσες γυναίκες που λένε «ναι» αντί να πουν «φακ δις, θα παραγγείλω πίτσα και θα δω deadpool». Οπότε, ίσως να το ξανασκεφτούμε όλο αυτό για τη σεξουαλική επιθυμία που είναι κυρίως αντρικό χαρακτηριστικό.

 

Έλεγα πριν ότι τα Μέσα αναπαράγουν αυτά τα στερεότυπα. Ένα από τα Μέσα είναι η διαφήμιση. Και ήρθε η αναπόφευκτη στιγμή να πω για το θέμα που δίχασε την ελληνική κοινωνία σχεδόν όσο και το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα το περσινό καλοκαίρι. Την πασχαλιάτικη διαφήμιση του Jumbo με το «Χτύπα σαν Άντρας».

 

Θα ξαναπώ ότι λάτρεψα το τηλεοπτικό με την Άντζελα. Το λάτρεψα ακριβώς μέχρι τη στιγμή που την άκουσα να λέει την επίμαχη ατάκα, όπου ανατρίχιασα -με την κακή έννοια. Μπορώ να σου πω και γιατί.    Το μεγαλύτερο πρόβλημα με την ατάκα αυτή δεν είναι ότι είναι ένα αστείο που «προσβάλλει τις γυναίκες». Είναι ότι είναι trigger. Συναισθηματικό trigger αποτελεί κάθε ερέθισμα που πυροδοτεί πολύ έντονα αρνητικά συναισθήματα, φέρνοντας στο προσκήνιο αναμνήσεις από τραυματικές εμπειρίες. Αν δεν έχεις τέτοια αναφορά, δεν το αντιλαμβάνεσαι, αλλά είναι. Και βάζει άλλον ένα κρίκο στην αλυσίδα της νορμαλοποίησης της βίας κατά των γυναικών. Που δεν είναι αστείο.

 

Παρεμπιπτόντως, το «χτύπα σαν άντρας» δεν είναι σεξιστικό προς τις γυναίκες, αλλά *προς τους άνδρες*. Η απάντηση της Άντζελας «μα κι εγώ λέω στο γιο μου το ίδιο», ήταν ενδεικτική. Ίσως πρέπει να γράψω κάποια στιγμή για το πόσο βλάπτει τους άνδρες η πατριαρχία, και πόσο «ριγμένοι» είμαστε όλοι. Δεν είναι γυναίκες εναντίον ανδρών, παιδιά.

 

Πολεμάμε στην ίδια πλευρά.

 

Βασικό σημείο σύγχυσης σε όλη την υπόθεση, σε όλο το ίντερνετ, ήταν η σύγκριση της διαφήμισης με έργα τέχνης. Η διαφήμιση δεν είναι τέχνη. Η δημιουργία της απαιτεί τη χρήση πολλών διαφορετικών μορφών τέχνης, αλλά δεν είναι τέχνη. Έχει ξεκάθαρο σκοπό να προωθήσει ένα brand. Και, σήμερα, έχει ευθύνες. Γιατί τα brands πλέον *οφείλουν* να έχουν κοινωνικό πρόσωπο. Στο καπιταλιστικό σύστημα, αυτό είναι το μοναδικό πράγμα που δικαιολογεί την ύπαρξή τους και τα εξιλεώνει. Αυτό καλούνται να κάνουν για να ξεχωρίσουν. Το τι πρεσβεύουν είναι το USP τους (USP: Unique Selling Proposition, δηλαδή διαφοροποιό στοιχείο από τον ανταγωνισμό).

 

[Δες τι έχει κάνει η Always (οι σερβιέτες) με την καμπάνια Like a Girl. Αν είσαι brand, γίνε σαν την Always. Κι αν είσαι παιχνιδάδικο και θες να κάνεις αστείο, και θες να κάνεις αμφιλεγόμενο, προκλητικό αστείο, βάλε αγόρι να παίζει με δυο Barbie και να τις βάζει να παλεύουν, και πες το αν θες το γαμημένο το «Χτύπα σαν Άντρας». Άλλαξε τα γαμημένα δεδομένα. Κάνε την ανατροπή. Πήγαινε μπροστά, προς το φως. Γίνε η αλλαγή. (-ΠΑΣΟΚ)].

 

Αν αναρωτιέσαι γιατί η διαφήμιση ήταν trigger για μένα, θα σου πω. Όχι, δεν με χτύπησε ποτέ κανείς. Αλλά έζησα μια σχέση με συναισθηματική βία, που με έφτασε σε επίπεδα φόβου και ταραχής που μου έβγαιναν για χρόνια σε ψυχοσωματικά, που στον τελευταίο μας τσακωμό ήμουν σίγουρη ότι θα με χτυπήσει και το περίμενα ήρεμα, καρτερικά, θα ήταν ανακούφιση, γιατί τότε δεν θα μπορούσα πια να δικαιολογήσω στον εαυτό μου το να μείνω. Δεν με χτύπησε. Χωρίσαμε, για ένα μήνα δεν έτρωγα, δεν κοιμόμουν, μόνο έκλαιγα, και μετά σε κύματα ήρθε η ντροπή. Για ένα χρόνο δεν μπορούσα να ακούσω άνθρωπο να φωνάζει όχι μόνο σε μένα αλλά ούτε και σε άλλον, δεν άντεχα να ακούω, ταραζόμουν, έφευγα. Και κάπου εκεί άρχισα ψυχοθεραπεία. (Θες άλλο ένα hashtag; Δοκίμασε το #Maybehedoesnthityou για τη συναισθηματική βία).

 

Αν δεν ξέρεις τα ποσοστά, για να καταλάβεις για πόσες γυναίκες (σε πολύ μα πολύ μεγαλύτερο βαθμό από μένα), αυτή η διαφήμιση θα ήταν trigger, τα έχω εδώ: Στην Ελλάδα, 1 στις 4 έχει ήδη ή πρόκειται να υποστεί ενδοοικογενειακή βία. 1 στις 2 που δολοφονούνται κάθε χρόνο είναι θύματα του τωρινού ή του πρώην συντρόφου τους, ενώ 1 στις 5 υπήρξαν θύματα ξυλοδαρμού από τον άντρα τους. Συνειδητοποιείς για τι νούμερα μιλάμε;

 

Κι έτσι φτάνουμε στην αγαπημένη όλων, στην Πολιτική Ορθότητα. Που πλέον τίποτα δεν είναι αστείο και όλοι φαίνεται να χάσαμε το χιούμορ μας. Που δεν μπορούμε να πούμε τίποτα, από φόβο μήπως προσβάλλουμε κάποιον.

 

Κι όμως, δεν χάσαμε το χιούμορ μας. Αλλά έχουμε χάσει το τι σημαίνει πραγματικά η πολιτική ορθότητα σε σχέση με το «είναι προσβλητικό». Δεν εννοούμε το απλό «προσβλητικό». Δεν εννοούμε «προσβάλλει την αισθητική μου». Δεν εννοούμε καν «προσβάλλει τη θρησκεία μας/ την πολιτιστική μας κληρονομιά/ τα χρηστά ήθη». Όταν κάνεις ένα αστείο για έναν άντρα που χτυπάει γυναίκες, και το ακούει μια γυναίκα που έχει υποστεί βία, «προσβλητικό» σημαίνει ότι θα την κάνεις να τρέμει από ταραχή, θα την κάνεις να το ξαναζήσει, να ξαναπονέσει, να πρέπει να το ξανα-ξεπεράσει. Τι δεν καταλαβαίνεις;

 

Πολιτική ορθότητα είναι να μην θες να κάνεις έναν άνθρωπο να νιώσει σκατά.

 

Και άρα ναι, να προσέχεις τι σκατά λες, για να μην βλάψεις κάποιον που βρίσκεται σε πιο δύσκολη θέση από σένα. Δεν είναι κάτι αόριστο και θεωρητικό που εμπίπτει σε αυθαίρετους κανόνες και στο περνάμε κολάρο, έτσι γιατί είμαστε χίπστερζ και βίγκανς. Πολιτική Ορθότητα είναι να αποφεύγεις να κάνεις κακό σε αληθινούς ανθρώπους που υπέφεραν και υποφέρουν. Και είναι επιλογή σου. Αν δεν θες, μπορείς να είσαι μαλάκας.

 

Κανείς σ’ αυτό τον κόσμο δεν μπορεί να σε εξαναγκάσει να μην είσαι μαλάκας.

 

Αυτό με τη βία ήταν πολύ εύκολο να το δεις. Οπότε πίσω στο σεξισμό που, ξαναλέω, είναι παντού αλλά ΠΑΝΤΟΥ, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής και είναι πέρα για πέρα πραγματικός. Οπότε θα κάνω την απλή αναλογία: Ρατσισμός. Πας στην Αμερική. Ξέρεις ότι έχουν περάσει πολλά χρόνια που οι μαύροι δεν είναι σκλάβοι, που δεν τους μαστιγώνουν στις φυτείες, που ψηφίζουν, και σύμφωνα με νόμους και θεσμούς είναι ίσοι πολίτες με τους λευκούς. Ωραία. Τώρα σκέψου: υπάρχουν διακρίσεις ή όχι; Είναι πλέον το ίδιο εύκολο να έχεις γεννηθεί μαύρος όσο είναι να έχεις γεννηθεί λευκός; Και, για να πάμε στην πολιτική ορθότητα, θα αποκαλούσες λοιπόν έναν μαύρο «νέγρο»; Τώρα το βλέπεις;

 

Το να κάνεις σεξιστικά αστεία εδώ, σήμερα, τώρα, είναι σαν να πας στη Νέα Υόρκη και να κάνεις ρατσιστικά αστεία με μαύρους. Μιλάμε για μια κατάσταση που ναι, παλιότερα τα πράγματα ήταν χειρότερα, αλλά ακόμα δεν είναι εντάξει. Ακόμα παλεύουμε για ισότητα, σε χιλιάδες πράγματα που είναι τόσο βαθιά ριζωμένα στο ποιοι νομίζουμε ότι είμαστε και στο πώς σκεφτόμαστε, που τα παίρνουμε σαν δεδομένα, που νομίζουμε πως έτσι ήταν από το DNA μας προγραμματισμένα και όχι κοινωνικά κατασκευασμένα, και έχουμε δρόμο μπροστά μας για να τα ξεριζώσουμε ένα-ένα. Πολλά, τώρα είναι που τα βλέπουμε γι’ αυτό που είναι, για πρώτη φορά.

 

Αν είσαι (λευκός στρέιτ) άντρας, έχεις ένα τεράστιο Προνόμιο. Το ότι επειδή κάποια πράγματα δεν είναι πρόβλημα για σένα προσωπικά, θεωρείς ότι δεν είναι πρόβλημα γενικά. –Αυτό είναι το πρόβλημα.

 

Το θέμα είναι το τι και πώς σκεφτόμαστε, και το τι λέμε μεταξύ μας. Τι περνάμε στους επόμενους, τι αφήνουμε πίσω μας. Αυτό έχει σημασία. Εμείς δημιουργούμε την κουλτούρα της κάθε εποχής. Εμείς είμαστε η συλλογική συνείδηση που θα φέρει την κάθε «επίσημη» αλλαγή. Το πότε θα έρθει είναι πάνω μας. Κι εξαρτάται από το τι σκέφτομαι εγώ και τι σκέφτεσαι εσύ.

 

Δεν είναι ότι έχουμε χάσει το χιούμορ μας. Μια μέρα όντως θα γελάμε με σεξιστικά αστεία όπως με τη συμπαθητική εικόνα του νεάντερταλ με το ρόπαλο που τραβάει τη γυναίκα απ’ το μαλλί στη σπηλιά. Μια μέρα θα γελάμε με τα στερεότυπα και τους «ρόλους» των φύλων. Θα λέμε «φαντάσου, κάποτε ήταν δεδομένο ότι οι άντρες θα πληρώσουν στο πρώτο ραντεβού, άσχετα με το αν είχαν μεγαλύτερο εισόδημα, τι κουλό, χαχα!» Θα λέμε «το πιστεύεις; Πριν τη Χίλαρυ δεν υπήρχε άλλη γυναίκα Πρόεδρος των ΗΠΑ, και είναι τόσο πρόσφατα!» θα λέμε «μα καλά, αυτό το “οι άντρες δεν κλαίνε” από πού βγήκε;» Θα λέμε «δεν είναι τρελό που οι άντρες υποτίθεται ότι ήθελαν περισσότερο σεξ, ενώ είναι δεδομένο ότι οι γυναίκες από κατασκευής, μπορούν να το απολαύσουν περισσότερο;» -χαχαχα!

 

Χα.

 

Όπως έλεγα και την ημέρα της Γυναίκας, ελπίζω να έρθει η χρονιά που να μην θυμόμαστε γιατί γιορτάζουμε. Που οι μάχες για την ισότητα να έχουν τελειώσει. Αλλά ακόμα είναι νωρίς. Γι’ αυτό, δεν είναι ότι πλέον τίποτα δεν είναι αστείο. Είναι ότι τώρα μόλις συνειδητοποιούμε ότι *ακόμα* δεν είναι αστείο.

 

Ως τότε…

Ειρήνη Γεωργή

αναδημοσίευση από το προσωπικό προφίλ της συντάκτριας

Πηγή: εδώ