Προσλήφθηκα με έντυπο αναγγελίας πρόσληψης στο μαγαζί «Λέϊλιμ Λέι», που βρίσκεται στην οδό Βαλτινών στου Γκύζη. Το μαγαζί έχει τη φήμη ότι λειτουργεί σε συνεργατική βάση, δηλαδή ότι δεν υπάρχει εργοδότης κι ότι όλα τα άτομα που εργάζονται, συνυπάρχουν ισάξια μέσα στο μαγαζί και λαμβάνουν συλλογικά τις αποφάσεις που αφορούν αυτό. Όμως εκεί, ξεχώριζε ένα άτομο, ο Kamil, που είχε το ρόλο του εργοδότη και έκανε τις προσλήψεις και έδινε εντολές.
Εξ’ αρχής, σε κάθε βάρδια, μου αναθέτονταν να εργάζομαι σε όλα τα πόστα όπως λάντζα, μπουφέ, σέρβις, καθαρισμός, κάτι που συμβαίνει κατά κόρων σε μαγαζιά του επισιτισμού αλλά το οποίο, νομικά, δεν στέκει. Στο «νεκρό» χρόνο όπου δεν είχε πελάτες ή προετοιμασία το μαγαζί, έπρεπε να κάνω καθαριότητες για να μην πάει λεπτό «αναξιοποίητο» από το μεροκάματο της (γυάλισμα μπάρας, τζαμιών, σκούπισμα μέσα και έξω στο πεζοδρόμιο, απολύμανση και καθαριότητα τουαλέτας κτλ.).
Το κλίμα ξεκίνησε ως φιλικό με τον Kamil να λέει ότι «όλοι εδώ είμαστε συνεργάτες» και ότι δουλεύουμε σε συνεργατική βάση. Η πραγματικότητα ήταν άλλη. Η σχέση μου με το μαγαζί ήταν καθαρά μισθωτή. Έπαιρνα μεροκάματο 25 ευρώ τη βάρδια. Δεν έπαιρνα ούτε τα φιλοδωρήματα που αφήνουν οι πελάτες γιατί αυτά πήγαιναν στο τζίρο του μαγαζιού, χωρίς να έχει συμφωνηθεί κάτι τέτοιο. Η συμπεριφορά του Kamil περισσότερο θύμιζε συμπεριφορά αφεντικού παρά συνεργάτη, αφού μιλούσε απότομα, έδινε εντολές και δεν υπήρχε συνεργασία μόνο υπακοή. Η εκπαίδευση ήταν άνευ αποδοχών, ενώ στην πραγματικότητα τα άτομα εργάζονταν κανονικά.
Κάποιες φορές, όταν πήγαινα κανονικά στη βάρδια που όριζε η σύμβαση, ο Kamil μου έλεγε ότι «σήμερα δεν έχει δουλειά και πρέπει να φύγεις πιο νωρίς» χωρίς να καταβληθεί το μεροκάματο όπως ορίζει ο νόμος. Μια μέρα, με κάλεσε 3 ώρες πριν την ώρα που ήταν στο πρόγραμμα για να μην πάω καν στο μαγαζί. Την τελευταία φορά που η πήγα για δουλειά, ο «συνεργάτης» μου, μου είπε ότι «σήμερα δεν έχει δουλειά και δεν είναι για δύο άτομα». Διαμαρτυρήθηκα και είπα ότι έχω υπογράψει μια σύμβαση και ότι πρέπει να τηρείται αυτή αφού ο/η κάθε εργαζόμενος-η υπολογίζει στα μεροκάματα του γιατί με αυτά επιβιώνει. Η αντίδραση του Kamil ήταν να πει ότι «δεν κάνεις για κουζίνα γιατί δεν κόβεις την ντομάτα σωστά και άρα δε μπορούμε να συνεχίσουμε».
Κατόπιν, μία μέρα μετά, καλέστηκε meeting με τον Kamil να έχει έτοιμη την απόλυση την οποία αρνήθηκα να υπογράψω. Στα συνεργατικά μαγαζιά, δεν υφίστανται απολύσεις αφού ο λόγος όλων των ατόμων θεωρείται ίσος και άρα κάποιο άτομο αποχωρεί με τη θέλησή του. Στην προκειμένη, ο Kamil επέβαλε την μέγιστη εξουσία που έχει ένα αφεντικό στον εργάτη, την απόλυση. Βρέθηκα άνεργη χωρίς τη συναίνεση μου. Το «Λεϊλιμ Λέι» έχει την «ταμπέλα» του συνεργατικού, του εναλλακτικού και της ίση μεταχείρισης ενώ η πραγματικότητα στην περίπτωση μου ήταν εκβιαστική.
Μετά την καταγγελία μου στην επιθεώρηση εργασίας πήρα τα όλα τα δεδουλευμένα μου. Εργαζόμουν εκεί για 3 εβδομάδες. Δεν έχει σημασία αν δουλεύεις μια εβδομάδα, ένα μήνα, τρία χρόνια κτλ. Πρέπει να αντιστεκόμαστε συλλογικά και να διεκδικούμε τα αυτονόητα, να τολμάμε να αναζητήσουμε και να απαιτήσουμε τη χαμένη αξιοπρέπειά μας στον χώρο εργασίας μας. Με σκυμμένο κεφάλι και την υποταγή δεν αλλάζει κάτι στις δουλειές. Θα υπερασπίζομαι όποιον-α σηκώσει το κεφάλι στην αυθαιρεσία που επικρατεί στα καταστήματα επισιτισμού αλλά και παντού και σε όποιον-α βάζει μπροστά εργατικούς αγώνες με κόστος την ανεργία. Σε περίοδο συστημικής κρίσης που κράτος και κεφάλαιο επιλεγούν την ολομέτωπη επίθεση στη κοινωνία και στα αγωνιζόμενα κομμάτια της η μόνη επιλογή είναι η ταξική συνείδηση και η όξυνση των αγώνων με όπλα την αντίσταση, την αλληλεγγύη και την αξιοπρέπεια. Πρέπει να αντιστεκόμαστε στην εξαθλίωση και τη φτώχεια που μας σερβίρουν ντόπια και διεθνή αφεντικά.
Αντίσταση στους χώρους εργασίας.
Για μια κοινωνία ελεύθερη, χωρίς τάξεις, αφεντικά και δούλους.
Ιωάννα Κ.