Rumana Hashem: Ο βιασμός ως μέσο λογοκρισίας

17 Ιανουαρίου, 2018

Αρθρο που δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα OpenDemocracy50.50. Η Rumana Hashem είναι κοινωνιολόγος και ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών στο Μπαγκλαντές, ανήκει στο προσωπικό του Πανεπιστημίου του Ανατολικού Λονδίνου και είναι κάτοχος διδακτορικού με θέμα το Φύλο και τις Ένοπλες Συγκρούσεις. Μετάφραση Δημήτρης Πλαστήρας.

ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑΞΕΙ ΓΙΑ ΛΟΓΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ

Δεν αποτελεί πλέον είδηση πως οι μη πιστοί¹ και τα μέλη των μειονοτήτων² στο Μπαγκλαντές βρίσκονται αντιμέτωποι με αυθαίρετες παρενοχλήσεις από Ισλαμιστές³.

Πέντε χρόνια πριν⁴, η κυβέρνηση του Λαϊκού Συνδέσμου του Μπαγκλαντές (Awami League), που ισχυρίζεται πως έχει κοσμικό χαρακτήρα, εφάρμοσε δρακόντειες ποινές για την βλασφημία στα ηλεκτρονικά μέσα με την αλλαγή του άρθρου 57 του νόμου για την Πληροφόρηση και την Ηλεκτρονική Επικοινωνία.

Η αλλαγή αυτή είχε σαν σκοπό να περιορίσει την ελευθερία του λόγου και στόχευσε μπλόγκερς και αρθρογράφους, που προσπαθούσαν να προωθήσουν κοσμικές (λαϊκές) αξίες με πολιτισμένο και ειρηνικό τρόπο. Άθεοι έπεσαν θύματα βάναυσων επιθέσεων και αρκετοί σκοτώθηκαν στις αιματοχυσίες⁵ που συνέβησαν το 2015⁶ και το 2016⁷.

Η σεξουαλική βία έχει επίσης χρησιμοποιηθεί εναντίον άθεων μπλόγκερ, ανάμεσα τους η 22χρονη Nirala, μια νεαρή φεμινίστρια με ρίζες στην μειονότητα των Σινγκ. Έπεσε θύμα ομαδικού βιασμού το 2016 και έφυγε από το Μπαγκλαντές το 2017.

Αν και ο βιασμός νεαρών γυναικών είναι διαδεδομένος⁸ στο Μπαγκλαντές, είναι σοκαριστικό πως τέτοια βία έχει χρησιμοποιηθεί για το έλεγχο και την τιμωρία μιας άθεης γυναίκας μπλόγκερ, υπό μια κοσμική κυβέρνηση στην ηγεσία της οποίας βρίσκετε μια γυναίκα πρωθυπουργός, η Sheikh Hasina.

Η Nirala επικοινώνησε μαζί μου για υποστήριξη, πιστεύοντας πως οι φεμινιστικές μου αξίες θα εξασφάλιζαν μια συμπονετική αντίδραση. Με ακολουθούσε στο Twitter και βρισκόμασταν σε κοινά φεμινιστικά και αθεϊστικά δίκτυα.

Δεν είχε μιλήσει για την επίθεση σε βάρος της για περισσότερο από ένα χρόνο. Προπτυχιακή φοιτήτρια βοτανολογίας, εκείνη την εποχή, λέει πως την άρπαξαν απροκάλυπτα, στο φως της ημέρας, από ένα ανοιχτό ταξί σε ένα πολυσύχναστο δρόμο, μπροστά στα μάτια της μικρής της αδελφής, στη γενέτειρά της στο βόρειο Μπαγκλαντές.

«Η μοτοσυκλέτα πήγαινε τόσο γρήγορα που δεν μπορούσα να αναγνωρίσω την κατεύθυνση στην οποία με πήγαιναν», αναφέρει η Nirala, σε μια γραπτή μαρτυρία που έστειλε σε εμένα και τους συναδέλφους μου, την οποία μεταφράσαμε και κοινοποιήσαμε με οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αθρησκία για την συγκέντρωση πόρων και υποστήριξης για την θεραπεία της στο εξωτερικό.

«Παρά τις κραυγές και τις εκκλήσεις μου, με έγδυσαν με τη βία και τράβηξαν γυμνές φωτογραφίες μου για να τις διαδώσουν αργότερα», είπε. «Στη συνέχεια με νάρκωσαν και με βίαζαν για τρεις ημέρες. Είναι τόσο τραυματικό που το βρίσκω δύσκολο να το περιγράψω ή να μιλήσω για αυτό. Με σκοτώνει».

Η Nirala είναι από Ινδουιστική οικογένεια, αλλά η ίδια αυτοπροσδιορίζεται ως άθεη. Είπε πως οι βιαστές της είπαν πως «είναι εντάξει για Μουσουλμάνους να βιάζουν μια Ινδουίστρια». Την απείλησαν πως αν κατήγγειλε το περιστατικό στην αστυνομία, η μικρότερη αδελφή και η μητέρα της θα αντιμετώπιζαν την ίδια βία.

«Μου είπαν πως θα με σκότωναν και θα με πετούσαν στο ποτάμι», είπε η Nirala. Μετά την επίθεση, οι βιαστές της την παράτησαν έξω από το σπίτι των γονιών της. «Προειδοποίησαν τους γονείς μου να μην κάνουν καταγγελία. Τους είπαν πως με είχαν πάρει για ανάκριση για τα κείμενά μου».

Η επίθεση προκάλεσε σοβαρή εσωτερική ζημιά στο σώμα της Nirala. Διαγνώστηκε με πολλαπλές κακώσεις και είναι σε θεραπεία στο εξωτερικό, με τα έξοδα να καλύπτονται από ανθρωπιστικές και φεμινιστικές οργανώσεις καθώς η οικογένεια της δεν μπορούσε να ανταπεξέρθει.

Το «λάθος» της νεαρής φεμινίστριας ήταν πως τόλμησε να γράψει εναντίον του φονταμενταλισμού και στήριξε την ελευθερία της έκφρασης.

Η Nirala απέρριψε τόσο τον Ισλαμισμό, όσο και τον Ινδουισμό. Συνδιαχειριζόταν το μπλόγκ μιας κοσμικής κοινότητας, που όπως είπε το έκλεισε η κυβέρνηση του Μπαγκλαντες το 2013 μετά από μια παρανοϊκή απαίτηση ισλαμιστικών ομάδων να εκτελεστούν όλοι οι άθεοι μπλόγκερ⁹.

Πιστεύει πως οι βιαστές της ήταν πληρωμένοι ακτιβιστές του κυβερνώντος κόμματος του Λαϊκού Συνδέσμου. Γνωστοί στην αστυνομία, στηριζόμενοι από ντόπιους πολιτικούς, τέτοιοι ακτιβιστές μπορούν να ξεφύγουν εύκολα από τις συνέπειες των εγκλημάτων τους. Η οικογένεια της κατήγγειλε το περιστατικό, αλλά δεν ερευνήθηκε. Αντίθετα, είπε, τους συμβούλεψαν να στείλουν την Nirala μακριά.

Όταν η Nirala εγκατέλειψε το Μπαγκλαντές, είπε πως οι βιαστές της, και άλλοι ισλαμιστές μπράβοι, στράφηκαν προς την μητέρα και την μικρή της αδελφή. «Ο διωγμός δεν τελειώνει. Τα κείμενά μου έβαλαν σε κίνδυνο όλη μου την οικογένεια. Δεν μπορώ να κοιμηθώ τη νύχτα ακόμη και με μεγάλες δόσεις φαρμάκων. Έχω συνέχεια εφιάλτες».

Ο οργανωμένος διωγμός των άθεων στο Μπαγκλαντές άρχισε το 2013, ακολουθώντας τις κινητοποιήσεις στο Σαχμπάγκ¹⁰, στη διάρκεια των οποίων οι λαϊκοί ακτιβιστές ζητούσαν την εκτέλεση ισλαμιστών πολιτικών κατηγορούμενων για εγκλήματα πολέμου στη διάρκεια του πολέμου της ανεξαρτησίας του 1971, και το φόνο του άθεου μπλόγκερ Rajib Haider¹¹.

Η Nirala έγραψε αρχικά μέσα από το Facebook για την ισότητα των φύλων, τα δικαιώματα των γυναικών και την διάκριση εναντίον των γυναικών, των παιδιών και των μειονοτήτων στο Μπαγκλαντές. Εκεί γνώρισε και την άθρησκη κοινότητα μπλόγκερ του Μπαγκλαντές.

Τα δικά της κείμενα γύρω από θρησκευτικά θέματα άρχισαν όταν δυο άθεοι συγγραφείς που θαύμαζε, δολοφονήθηκαν με βάναυσο τρόπο από εξτρεμιστές. Την επηρέασε η «βαναυσότητα του διωγμού» που αντιμετώπιζαν και άρχισε να σκέφτεται πιο κριτικά για τον κόσμο γύρω της.

«Πιστεύοντας πως η ισότητα, η ελευθερία του λόγου και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι θεμελιώδη για την δημοκρατία, άρχισα να γράφω μπλογκ. Ήμουν παθιασμένη και νέα. Πιστευα πως ήταν το καθήκον του πολίτη να εκφράζει γνώμη για τα θέματα που τον επηρεάζουν», είπε.

Η πραγματικότητα του Μπαγκλαντές της έδειξε το αντίθετο. Το προφίλ της στο Facebook «έπεσε δυο φορές ως αποτέλεσμα οργανωμένων αναφορών και [μιας] εκστρατείας εναντίον των γραπτών μου από ισλαμιστές φονταμενταλιστές», αναφέρει.

Δεν είναι ασυνήθιστο κάτι τέτοιο, είναι κατανοητό πως αρκετοί άθεοι μπλόγκερ και διαδικτυακοί ακτιβιστές έχουν αποκλειστεί από το Facebook. Ένα δίκτυο Ισλαμιστών χρηστών πιστεύεται πως αναφέρουν συστηματικά αναρτήσεις στο Facebook στην κυβέρνηση.

Πολλά χρόνια πριν, η Nirala υιοθέτησε το ψευδώνυμο «Χ». Όταν αποκαλύφθηκε η ταυτότητα της και άρχισε να δέχεται βίαιες απειλές, άλλαξε στο ψευδώνυμο «Υ». Ο διωγμός όμως συνεχίστηκε.

«Μερικά αγόρια Μουσουλμάνοι συνήθιζαν να με παρενοχλούν», αναφέρει στο δρόμο προς το μάθημα πληροφορικής μου. «Μια μέρα με ακολούθησαν από το δρόμο… και με εξευτέλισαν σεξουαλικά στην τάξη, μπροστά στα μάτια των συμμαθητών μου».

Τα τελευταία χρόνια εξτρεμιστικές Ισλαμιστικές οργανώσεις έχουν δημοσιεύσει λίστες με στόχους¹², που διακινούν συχνά μέσω κοινωνικών δικτύων, με ονόματα άθεων και αρθρογράφων που ορκίζονται πως θα σκοτώσουν.

Ως αυτή τη μέρα, η κυβέρνηση παραμένει απρόθυμη να βάλει τέρμα στη κυρίαρχη κουλτούρα ατιμωρησίας για τους εγκεφάλους τέτοιας βίας. Προσπαθεί να εξευμενίσει μια αντιπολίτευση που παίζει αδιάκοπα το χαρτί της θρησκείας.

Η πρωθυπουργός η ίδια, έχει δημόσια επικρίνει όσους μιλούν ενάντια στην θρησκευτική πίστη. Το 2015 είπε στο περιοδικό Time: «Αν κάποιος πιστεύει πως δεν έχει καμία θρησκεία, OK, είναι η προσωπική του άποψη… Δεν έχουν το δικαίωμα όμως να γράφουν ή να μιλάνε εναντίον καμιάς θρησκείας¹³».

Η Nirala συνεχίζει να γράφει χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα, ενώ ζει μακριά από το Μπαγκλαντές. Η οικογένειά της, ανάμεσα τους η μικρή της αδελφή και η μητέρα της, κρύβονται. Αναζητώντας δικαιοσύνη και πιστεύοντας στην ισότητα, την ελευθερία του λόγου και τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Nirala λέει: «Δεν υπάρχει για εμένα μέρος στο Μπαγκλαντές».

Smash Patriarchy