Τ. Σκανάτοβιτς: «Η λογική της ανάθεσης είναι αυτή που μαθαίνουμε από παιδάκια»
Της Δήμητρας Αδάμη
Α- Στερητικό στο θέατρο Altera Pars
Ένα σουρρεαλιστικό μουσικοθεατρικό παραλήρημα βαμμένο στα χρώματα της επανάστασης
Μετά το πρώτο της εγχείρημα Η Μέθοδος της κας Μαργαρίτας η ομάδα Συντεταγμένοι επανέρχεται στο προσκήνιο με το καινούριο της έργο που φέρει τον τίτλο Α- Στερητικό. Μετά την επιτυχημένη του πορεία στο θέατρο Εμπρός η νέα παράσταση των Συντεταγμένων ανεβαίνει κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 από 16/2 έως και 6/4 με ένα α-πίθανο όσο και α-νατρεπτικό σουρρεαλιστικό, μουσικοθεατρικό stand up tragedy.
H α-ν-επανάληπτη Τατιάνα Σκανάτοβιτς είναι η δημιουργός, αφού υπογράφει το απ’όλες τις απόψεις ά-παιχτο κείμενο καθώς και τη σκηνοθεσία, αλλά ταυτόχρονα πρωταγωνιστεί με α-παράμιλλο τρόπο σε μια παράσταση-κατάθεση ψυχής. Μια πραγματική κατάθεση ψυχής, στην οποία α-κούραστα βροντοφωνάζει τα πολιτικά κακώς κείμενα που έφεραν την Ελλάδα και τους πολίτες της στη βαθιά πολιτική κοινωνική και πνευματική έκπτωση που προφανώς προυπήρχε της οικονομικής κρίσης των τελευταίων ετών. Μια έκπτωση που η κρίση ανέδειξε με τα πιο μελανά χρώματα.
Η Τ. Σκανάτοβιτς συνέγραψε και ερμηνεύει ένα κείμενο πραγματικό καταπέλτη στηλιτεύοντας πρώτα απ’όλα την ιστορική α-γνωσία του λαού μας. Ένα κείμενο στο οποίο μιλά ά-μεσα και α-περίφραστα χωρίς διδακτισμό για όσα την πληγώνουν και βρίσκει α-δύνατον να ανεχτεί δια της σιωπής. Αξιοποιώντας στο έπακρο τα εκφραστικά της μέσα, καθώς είναι πραγματικά χαρισματική και αεικίνητη επί σκηνής δίνει μια ερμηνεία κραυγή για όσα τεχνιέντως αφήσαμε να μας κλέψουν όπως η ανθρωπιά, η πολιτική συνείδηση, οι μνήμες, η πνευματικότητα.
Η αιχμηρή της πένα και η συγκινητική της ερμηνεία θίγουν φλέγοντα ζητήματα της νεοελληνικής πραγματικότητας όπως ο κοινωνικός και φυλετικός ρατσισμός, η φτώχεια, η απόγνωση, οι α-δια-νόητες πολιτικές πρακτικές που έχουν γονατίσει οικονικά και ηθικά το νεοέλληνα μετά από 5 χρόνια ά-τεγκτης λιτότητας. Με την ερμηνεία της αυτή η Σκανάτοβιτς μιλά εξ’ονόματος όλων ημών παρακινώντας μας να αφήσουμε τη σιγουριά του καναπέ και τον ά-κρατο εγωκεντρισμό και να κοιτάξουμε γύρω μας συνειδητοποιώντας πως δεν είμαστε α-θάνατοι.Έχουμε μια ζωή και άρα συγκεκριμένο χρόνο για να δράσουμε, να διορθώσουμε, να χτίσουμε και να επανακτήσουμε τις χαμένες μας αρετές ως άνθρωποι πρώτα και ως σκεπτόμενα πολιτικά όντα έπειτα. Και ως προς τις λύσεις, αυτές δεν πρέπει να τις αναζητούμε έξω από εμάς. Πρέπει όμως καμιά φορά να κοιτάζουμε τον εαυτό μας απέξω, για να βρούμε τις λύσεις που ζητάμε.
Ως προς την μουσική της εκπληκτικής αυτής παράστασης την επιμελήθηκε αρμονικά με τις μουσικές επιλογές και τις πρωτότυπες συνθέσεις του ο Βαγγέλης Σαγρής, με στόχο να εξυπηρετηθούν κατά το δυνατόν αρτιότερα οι απαιτήσεις αυτού του τόσο ιδιαίτερου μουσικοθεατρικού stand up.
Και βέβαια, πρόκειται για stand up tragedy και όχι comedy, από άποψη, αφούτο γέλιο το ίδιο έχει μια ιδιότητα να μας μουδιάζει α-ναισθητοποιώντας μας, για να μη νιώθουμε πια. Η πνευματική αποχαύνωση όμως δεν μπορεί πια να είναι ανεκτή. Για πόσο πια ακόμα θα βλέπουμε γύρω μας τα πολιτικά κακώς κείμενα και θα γελάμε α-μέτοχοι νιώθοντας πως είναι α-δύνατον να κάνουμε το ο,τιδήποτε για να σταματήσουμε τα εγκλήματα που διαπράττονται α-προκάλυπτα και α-διάκοπα εις βάρος μας;
.
Συντελεστές:
Κείμενο- σκηνοθεσία: Τατιάνα Σκανάτοβιτς
Μουσική σύνθεση: Βαγγέλης Σαγρής, Τατιάνα Σκανάτοβιτς
Μουσική επιμέλεια: Βαγγέλης Σαγρής
Σκηνικά-κοστούμια : Δημήτρης Τιμπιλής
Φωτισμοί: Βαγγέλης Σαγρής
Μίξη ήχου: Νικόλας Σταυριανουδάκης
Ερμηνεύει: Τατιάνα Σκανάτοβιτς
Συμμετέχει: Μιχάλης Στεφανίδης
Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη / T. 6970 992262 /M. info@chrysma.gr
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΗΣ ΤΑΤΙΑΝΑΣ ΣΚΑΝΑΤΟΒΙΤΣ ΣΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑ ΑΔΑΜΗ ΓΙΑ ΤΟ HIT &RUN ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ Α-ΣΤΕΡΗΤΙΚΟ
Το έργο λέει αυτά που νιώθω ότι ζούμε,όσα νιώθω ότι συμβαίνουν
Τ.Σκανάτοβιτς: Αυτό είναι και το μεγαλύτερο ευχαριστώ που δέχομαι. Οι άνθρωποι δηλαδή, που έρχονται μετά την παράσταση, συγκινημένοι, και μου λένε ή μου γράφουν, για να μ’ ευχαριστήσουν που μίλησα εκ μέρους τους που είπα όλα αυτά τα πράγματα που είχαν στο μυαλό τους και στην ψυχή τους τόσον καιρό. Είναι για μένα η μεγαλύτερη «ανταμοιβή», με συγκινεί πάρα πολύ αυτή η υποδοχή.
Ποιο το ερέθισμα για να γράψεις αυτό το standuptragedy όπως το αποκαλείς και γιατί αλήθεια το αποκαλείς έτσι;
Τ.Σκανάτοβιτς: Ξεκίνησα να γράψω όχι ένα standup αλλά ένα έργο και μάλιστα πολυπρόσωπο. Προσπάθησα πολύ να σκεφτώ μία πλοκή ή έστω έναν ιστό. Όταν όμως κάθησα να γράψω μου βγήκε ένας χείμαρρος 2,3 σελίδων, τελείως αβίαστα και βγήκε σ’ αυτή τη μορφή, του stand up. Μια γυναίκα που τα λέει, έτσι απλά. Κατόπιν επειδή μου άρεσε αυτός ο καμβάς συνέχισα να δουλεύω καθημερινά πάνω του. Ουσιαστικά κατέληξα σ’ αυτή τη μορφή κειμένου γιατί δε μου ήταν τίποτε άλλο αρκετό για να περιγράψω το εύρος και το βάθος της πολιτικής και πολιτιστικής έκπτωσης των καιρών που ζούμε, της αγριότητας, της απανθρωπιάς.
Γιατί το λες tragedy όμως;
Τ.Σκανάτοβιτς: Πρώτ’ απ’ όλα γιατί σατιρίζει μια τραγική, μια ζοφερή και νοσηρή κατάσταση, όπως την έχω βιώσει εγώ, τουλάχιστον, τα τελευταία χρόνια. Ύστερα, γιατί δεν είναι ένα κλασικό stand up comedy. Μπορεί μεν ο λόγος να έχει το ύφος του standup, όμως δεν είναι ούτε κωμικό όλη την ώρα, ούτε τόσο ελαφρύ. Ακροβατεί συνέχεια μεταξύ κωμικού και τραγικού και επίσης έχει το στοιχείο της μουσικής. Είναι περισσότερο θέατρο απ’ ό,τι stand up.
Και πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να το ερμηνεύεις αυτό; Γιατί έχει απόλυτο δόσιμο.
Τ.Σκανάτοβιτς: Όσον αφορά καθαρά το τεχνικό μέρος, είναι ένας «πρωταθλητισμός» 2μιση ώρες πάνω στη σκηνή και με τραγούδια που εναλλάσσονται με το λόγο (κάτι επίσης δύσκολο τεχνικά). Παρ’ όλ’ αυτά είναι κι αυτό που με τροφοδοτεί. Η κούραση μετατρέπεται σε αδρεναλίνη και ψυχική ανάταση κι έτσι, όχι απλά δε μου φαίνεται δύσκολο, αλλά είναι και άκρως ανταποδοτικό.
Τι θα ήθελες να στηλιτεύσεις, ή να βροντοφωνάξεις στο θεατή σου;
Τ.Σκανάτοβιτς: Το κείμενο διατρέχεται από 2 βασικές ιδέες. Πρώτον ότι δεν είμαστε α-θάνατοι. Θέλω να το πω να το ακούω κι εγώ να το ακούσουνε και όλοι: δεν είμαστε α-θάνατοι, που σημαίνει ότι δεν έχουμε α-περιόριστο χρόνο σ’ αυτή τη ζωή. Δεν ξέρω σε πόσες άλλες πιστεύετε, ότι μπορεί να υπάρξουν, α-σχέτως….τώρα είμαστε εδώ και για να ζήσουμε ανθρώπινα θα πρέπει κάπως να συμμετέχουμε, κάπως ν’ αντισταθούμε σε κάποια πράγματα που μας επιβάλλονται και δεν έχουμε όλο τον καιρό μπροστά μας για να το κάνουμε, παρ’ όλο που τα πάντα γύρω μας προσπαθούν να μας πείσουν για το αντίθετο.
Και δεύτερο ότι δεν μπορείς να γελάς με όλα. Γιατί το γέλιο δεν είναι πάντα θεραπευτικό ….πολλές φορές είναι …αναισθητικό, σε μουδιάζει. Για παράδειγμα: βγαίνει αυτό το «καραγκιοζοφασιστόμουτρο, αρχαιομαλάκας, σταρ του τηλεμάρκετινγκ», (χρησιμοποιώ επίτηδες τα λόγια της παράστασης όπου δεν αναφέρω κανένα όνομα, όχι για να μη φάω μηνύσεις…αλλά γιατί θεωρώ ότι δεν έχουν καμία σημασία τα πρόσωπα κι ότι η προσωποποίηση «μικραίνει» το σχόλιο). Τον βλέπεις και γελάς α-σταμάτητα και μετά ως διά μαγείας, μια μέρα αυτός ο κλόουν σε κυβερνάει…Πόσο ανώτερος νιώθεις εσύ που γελάς μαζί του τότε; Εσύ που εξαρτάται η υγεία σου από αυτόν τον κλόουν;
Το τρίτο που θέλω να πω είναι ότι όταν απεγκλωβιστούμε, όταν καταλάβουμε ότι δεν είμαστε α-θάνατοι, ότι δεν είναι για γέλια όλα κι ότι πρέπει να δράσουμε, ίσως καταλάβουμε ότι δεν μπορούμε ν’ αναθέτουμε την ευθύνη μας σε άλλους ακόμα κι αν αυτοί είναι μία αριστερή κυβέρνηση….
Έχεις μια ιδιαίτερη αμφίεση σκελετού στην παράσταση, μου θυμίζει ήρωα του Tim Barton. Ποια η σημειολογία;
Τ.Σκανάτοβιτς: Σωστά σου θυμίζει, γιατί ήταν μέσα στο σκεπτικό μας. Αυτό το αποφασίσαμε μαζί με το Δημήτρη Τιμπιλή το σκηνοθέτη της προηγούμενης παράστασης (της κας Μαργαρίτας) και σκηνογράφο/ενδυματολόγο αυτής.
Αρχίσαμε να δουλεύουμε ξεκινώντας από το εικαστικό μέρος γιατί θεωρήσαμε ότι η σκηνοθεσία θα εκπορευτεί από αυτή την απόφαση, όπως κι απ’ το δεδομένο ότι πρόκειται για μια μουσικοθεατρική παράσταση. Δώσαμε μεγάλη βάση στην εικαστική και μουσική επένδυση του έργου γιατί θέλαμε να ξεφύγουμε από το κλασικό standupcomedyπου βλέπουμε στα μπαρ.
Θέλαμε, λοιπόν, να έχει ένα νοσηρό ύφος όπως έχουν και τα παραμύθια του Τιμ Μπάρτον, το ίδιο μονοπάτι ακολούθησε και η μουσική, του Βαγγέλη Σαγρή, εξάλλου.
Σημειολογικά υπάρχουν διάφορες αναφορές. Σ’ ένα πρώτο επίπεδο είναι η πείνα.
Ένα δεύτερο επίπεδο που διατρέχει και όλο το κείμενο, είναι η ψευδαίσθηση της α-θανασίας –που λέγαμε- που μας μετατρέπει σε ζωντανούς νεκρούς, σε «ζόμπι» στην καθημερινότητά μας. Ξεχνιόμαστε σε μία μόνιμη κατάσταση μουδιάσματος. Ο εθισμός στο ίντερνετ είναι ένα από τα βασικά αίτια αυτής της κατάστασης κι αυτό σχολιάζεται έντονα στο κείμενο.
Έχεις συνθέσει μια άκρως πολιτική και πολιτικοποιημένη παράσταση. Ποιά η θέση του καλλιτέχνη-ηθοποιού ως προς τη σύγχρονη πολιτική σκηνή; Οφείλει να τοποθετείται; Ποιά η δική σου θέση;
Τ.Σκανάτοβιτς: Νομίζω ότι η τέχνη όποια κι αν είναι, είναι πολιτική. Ακόμα και το να είσαι α-διάφορος ως προς τα κοινά είναι μία θέση. Εγώ δε δηλώνω α-διάφορη στα κοινά. Δεν είμαι, όμως, υπέρ μιας «στρατευμένης» τέχνης.
Η πολιτική μου θέση είναι μέσα από την τέχνη μου να θέτω τα προβλήματα, τα ερωτήματα και να καταγγέλλω τα κακώς κείμενα. Να προτρέπω τον κόσμο, μέσα από τη διάδραση που ξεκινάει στη θεατρική παράσταση, να συμμετέχει στα κοινά, να παίρνει την ευθύνη του εαυτού του.
Ειδικά σε τέτοιες εποχές κρίσης -αξιών κυρίως, κι όχι οικονομικής-, η τέχνη θα πρέπει να έχει ένα ρόλο πρωτοπορίας. Θα πρέπει πρώτη απ’ όλους να καταδεικνύει αυτή την κρίση και τα αίτιά της.
Ένας απ’ τους βασικούς όρους της παράστασης που θέτεις στην αρχή είναι η α-γνωσία. Πάσχουμε σήμερα από α-γνωσία και αν ναι, πώς επηρεάζει την πολιτική και κοινωνική μας ζωή;
Τ.Σκανάτοβιτς: Νομίζω όλος ο πλανήτης πάσχει από α-γνωσία κι όχι μόνο οι νεοέλληνες. Δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε ότι η γυναίκα μας δεν είναι καπέλο…και εξηγούμαι:
Την α-γνωσία την πρωτοσυνάντησα ως όρο στο βιβλίο του Όλιβερ Σακς «Ο άνθρωπος που μπέρδεψε τη γυναίκα του με ένα καπέλο».
Σ’ αυτό το βιβλίο περιγράφονται διάφορες περιπτώσεις ανθρώπων με νευρολογικές παθήσεις. Βασισμένη σ’ αυτό το βιβλίο, είχε ανέβει μια παράσταση στο Παρίσι από τον Πήτερ Μπρουκ με τον τίτλο «Ο άνθρωπος που…». Είχα την εξαιρετική τύχη να παρακολουθήσω αυτή την παράσταση επειδή εκείνο τον καιρό σπούδαζα στο Παρίσι.
Σ’ αυτό το βιβλίο και σε κάποια άλλα που διάβαζα λίγο πριν αρχίσω να γράφω ήθελα να βασίσω την ιδέα για μια αλληγορία ανάμεσα σε καθαρά νευρολογικές παθήσεις και κοινωνικές ασθένειες, κοινωνικές «α-γνωσίες»,δηλαδή
Το άλφα στερητικό της λέξης α-γνωσία επεκτάθηκε σε όλο το κείμενο και έδωσε εν τέλει και τον τίτλο.
Η α-γνωσία οφείλεται σε βλάβη των περιοχών του εγκεφάλου που συμμετέχουν στις λειτουργίες ερμηνείας και μνημονικής ανάκλησης, κρίση και μνήμη δηλαδή…
Το να ψηφίζεις ξανά και ξανά κάποιον που στο παρελθόν έκανε ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που είχε υποσχεθεί, πχ, σημαίνει ότι έχεις ένα είδος κοινωνικής α-γνωσίας (γέλια)
Εγώ το νιώθω ως παραλογισμό. Όταν βλέπω ακόμα σήμερα ανθρώπους σε μπαλκόνια κι από κάτω ανθρώπους με σημαίες, λέω πάσχει όλος ο πλανήτης από α-γνωσία
Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Τι μας οδηγεί; Έχουμε κάποιο συμφέρον;
Τ.Σκανάτοβιτς: Γιατί «η ομαδική ψυχολογία του αμνού είναι πιο εύκολη από την ελευθερία πιο βολικιά» το λέω και στο έργο. Είναι πιο εύκολο να αναθέτεις την τύχη σου σ’ ένα τσοπάνη, μετά μπορείς να τον βρίσεις γιατί δεν τα έκανε καλά, να τον ξαναβάλεις μήπως τη δεύτερη φορά τα κάνει καλύτερα, να τον αλλάξεις με άλλον που πάλι θα τον βρίσεις γιατί τα έκανε σαν τον άλλον και πάει λέγοντας…Επιλέγεις να είσαι πρόβατο γιατί αυτό βολεύει.
Μια διαρκής μετάθεση ευθυνών, δηλαδή.
Τ.Σκανάτοβιτς: Ακριβώς. Κι αυτό ξεκινάει από τη λογική της ανάθεσης. Η λογική της ανάθεσης είναι αυτή που μαθαίνουμε από παιδάκια. Πώς να την αποτινάξουμε ως ενήλικες; Τις περισσότερες φορές δεν το καταλαβαίνουμε καν.
«Μας κλέβουν τις μνήμες» λες στην παράσταση, (εκεί προσπάθησα να θυμηθώ αν έχω φάει ντομάτα που, όπως λες να μου ερεθίζει το δέρμα. Όχι δεν έχω φάει αλλά έχω τη μυρωδιά της ντομάτας ως μνήμη)…μπορούμε να το εμποδίσουμε;
Τ.Σκανάτοβιτς: Ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα των σπόρων, υπάρχουν τράπεζες σπόρων όπως ο Πελίτης που μοιράζουν σπόρους και το μόνο που ζητούν σε αντάλλαγμα είναι να τους επιστρέψεις σπόρο από τη σοδειά σου, και κάπως προσπαθούν με αυτόν τον τρόπο να διαφυλάξουν τη γενετική μνήμη.
Αντίσταση είναι ο μόνος τρόπος, ενημέρωση πρώτα και αντίσταση. Το κίνημα κατά της Monsanto (της εταιρίας που πατεντάρει τους σπόρους) είναι γνωστό στον ευρύτερο κινηματικό χώρο, οι οικοκοινότητες, οι άνθρωποι που ασχολούνται με την ενέργεια και το φυσικό τρόπο καλλιέργειας τα ξέρουν πάρα πολύ καλά και υπάρχει πολύς κόσμος που έχει ήδη ευαισθητοποιηθεί, αλλά πρέπει να γίνει γνωστό σε πολύ περισσότερους. Όσες και όσοι έχουν τη γνώση πρέπει να τη διαδίδουν γιατί υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν ιδέα, δεν ξέρουν τι συμβαίνει.
Το «απαγορεύεται η φύτευση» το έχεις δει εσύ; Το έχω διαβάσει επάνω σε πατάτες που είχα αγοράσει κάποτε. Πες μου όταν βλέπεις αυτό τι σου έρχεται; Δεν σου έρχεται να ουρλιάξεις; Ή να γελάσεις….η πρώτη αντίδραση είναι αυτή… λες τι λέει τώρα αυτός ο μαλάκας…αν είναι δυνατόν! Αλλά το να γελάσεις καταλήγει στην αδράνεια. Πρέπει να δράσεις. Είναι για κλάματα όχι για γέλια να σου απαγορεύουν να φυτεύεις!
Ενημέρωση και αντίσταση, λοιπόν.
Και υποθέτω το ανάγεις, πέραν του κυριολεκτικού και σ’ ένα μεταφορικό επίπεδο. Μας κλέβουν τις μνήμες γενικότερα, μας κλέβουν ιστορικές μνήμες….
Τ.Σκανάτοβιτς: Η εξουσία βασίζεται στο χρόνο που περνάει και σβήνει τα πάντα. Και σιγά-σιγά, λέγε-λέγε τα αντιστρέφει. Ζούμε στην εποχή της αντιστροφής των εννοιών. Δεν κλέβεται απλά η μνήμη, αντιστρέφεται. Στη γυρίζουν ανάποδα κι αυτός είναι ο τρόπος του καπιταλιστικού συστήματος να αφομοιώνει οποιοδήποτε κίνημα. Γυρίζει ανάποδα όλες τις έννοιες. Η λιτότητα μέχρι εξαθλίωσης, ο άκρατος καπιταλισμός στην πιο ακραία του μορφή, η θυσία της ανθρώπινης ζωής στο βωμό του κέρδους, ονομάζονται φιλελευθερισμός (αγάπη της ελευθερίας, δηλαδή)!
Έχουμε ξεχάσει ποιοι είμαστε, ποια είναι η ανθρώπινη φύση μας γιατί αντιμετωπιζόμαστε είτε ως μηχανές παραγωγής είτε ως καταναλωτές.
Σε ποιά πράγματα θα θελες να αφαιρέσεις το α το στερητικό; Είναι η τέχνη γι αυτό «μια κάποια λύση»;
Τ.Σκανάτοβιτς: Θεωρώ την τέχνη πολύ πιο ουσιαστική από την ενασχόληση με τους «βαρβάρους» .
Αλλά για να ξεκινήσω απ’ το πρώτο σκέλος της ερώτησής σου, θέλω ν’ αφαιρέσω το α στερητικό απ’ ο,τιδήποτε μας στερεί τη δυνατότητα να δράσουμε. Από τις λέξεις α-πάθεια, α-δράνεια, α-ν-αισθησία, α-δύνατον, α-διέξοδο. Απ’ όλ’ αυτά που μας καθηλώνουν στην καρέκλα μας, στο κρεβάτι μας, στην κατάθλιψή μας, και μας κάνουν να πιστεύουμε ότι δεν έχουμε καμία δυνατότητα αντίδρασης. Από την α-διαφορία, από την α-ν-αλγησία. Περνάμε, βλέπουμε δίπλα μας τη δυστυχία και δεν μας αγγίζει.
Τί είδους ρόλοι σου αρέσουν;
Τ.Σκανάτοβιτς: Μ’ ενδιαφέρουν οι ρόλοι που φωτίζουν πλευρές της ανθρώπινης υπόστασης και που αναδεικνύουν την ιερότητα της ανθρώπινης ψυχής και τη συνέχειά της στο χώρο και το χρόνο, που ξεπερνούν, δηλαδή, τα ιστορικά και κοινωνικά συμφραζόμενα.
Όμως, βλέπω την τέχνη του θεάτρου πέρα από τους ρόλους. Ένας ρόλος προϋποθέτει, συνήθως, μια πλοκή που στο σύγχρονο θέατρο δεν τηρείται πάντα ως προϋπόθεση. Ο κατακερματισμός της σύγχρονης ζωής και κοινωνίας έχει οδηγήσει και τη θεατρική τέχνη σε νέες φόρμες, όπως είναι και αυτή που προτείνω, εν προκειμένω, με το Α-στερητικό. Μια φόρμα που μέσα από αυτόν τον κατακερματισμό και το μοίρασμα σε διαφορετικούς «ρόλους» έχει στόχο και πάλι να αναδείξει αυτή τη συνέχεια της ψυχής στο χωροχρόνο και την ενότητά της με αυτόν. Η τέχνη είναι για μένα ο συνδετικός ιστός.
Είσαι αισιόδοξη για τη νέα πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα;
Τ.Σκανάτοβιτς: Όχι, δεν είμαι αισιόδοξη και δεν το θέτω τοπικά. Δεν είναι το πρόβλημα η παρούσα κυβέρνηση δηλαδή, αλλά ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχειπολιτική κατάσταση….δεν υπάρχει Πολιτική, ζούμε το τέλος της εδώ και χρόνια. Όλα ορίζονται πλέον από το καπιταλιστικό σύστημα. Η Πολιτική είναι μία επίφαση. Όλες οι συζητήσεις, τάχαμου πολιτικές, μιλάνε για το αν μπορούμε να βγούμε στις αγορές, για τους οίκους αξιολόγησης κλπ. Όλο αυτό το λεξιλόγιο που δε μας λέει τίποτα απολύτως, που δεν έχει καμία σχέση ούτε με την ανθρώπινη υπόσταση ούτε με την κοινωνία, έχει γίνει το μόνιμό μας λεξιλόγιο και η μόνιμη συζήτηση είναι επί των χρημάτων.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, προς τιμήν του, προσπαθεί να επαναφέρει τη συζήτηση σε πολιτικό επίπεδο, όμως δεν είναι δυνατό να το κάνει μέσα από ένα σύστημα το οποίο υπηρετεί…δεν μπορείς να υπηρετείς αυτό το σύστημα και να θέλεις να το καταρρίψεις….δε γίνεται.
Κάποιοι λένε ότι η ανατροπή μπορεί να γίνει εκ των έσω.
Τ.Σκανάτοβιτς: Για όσους υποστηρίζουν αυτό έχω να πω μια παλιά σοφή λαϊκή παροιμία: «όποιος ανακατεύεται με τα πίτουρα τον τρώνε οι κότες
Για μένα ο μόνος δρόμος είναι ο αναστοχασμός. Να τα σκεφτούμε όλα από την αρχή, όπως, πχ, το ενδεχόμενο να μη μας κυβερνάει κανείς. Το ενδεχόμενο να μην αναθέτεις τη ζωή σου σε κάποιον άλλο. Αν δε ριζοσπαστικοποιήσουμε τελείως τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα θα ζούμε συνέχεια αυτό το «μισό βήμα μπρος, πέντε βήματα πίσω»….Τώρα είμαστε στο μισό εμπρός, το αναγνωρίζω αυτό.
Αλλά τα πέντε βήματα σε πάνε όλο και πιο πίσω, κι εσύ πανηγυρίζεις για το μισό βήμα μπρος… Αυτό είναι ένα παιχνιδάκι στο οποίο μας βάζουν και το οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι δεν είναι καν σε θέση να αναγνωρίσουν. Δεν μπορούν να δουν το σύστημα απ’ έξω, δηλαδή
Εδώ έρχεται η Τέχνη που, για μένα, ο στόχος της οφείλει να είναι ν’ αποκαλύψει το σύστημα . Ν’ αποκαλύψει το «matrix», ας πούμε.
Ο βασικός τρόπος για να βγούμε από το φαύλο κύκλο, από αυτό το «matrix» είναι να το δούμε απ’ έξω. Να το αναγνωρίσουμε ως τέτοιο, ως ένα σύστημα, δηλαδή, που μας έχει επιβληθεί και το οποίο δεν είναι το μοναδικό. Μπορούν να υπάρξουν πολλά διαφορετικά…Δεν είναι μονόδρομος.
Σ’ ευχαριστώ πολύ
Τ.Σκανάτοβιτς: Να’ σαι καλά, εγώ ευχαριστώ.
hitandrun.gr