Το άγος της Σρεμπρένιτσας, του Θ. Τραμπούλη
Η ερευνητική ομάδα xyz contagion φέρνει σήμερα στο φως συγκλονιστικά στοιχεία σχετικά με τηνεμπλοκή των Ελλήνων στην ανθρωποσφαγή της Σρεμπρένιτσας. Καθώς διεξάγεται η δίκη της Χρυσής Αυγής, η έρευνα αυτή θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για μια συντονισμένη προσπάθεια να παραπεμφθούν όσοι συμμετείχαν στη σφαγή της Σρεμπρένιτσας σε δίκη με την κατηγορία των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Αλλά και το έναυσμα για να αντιληφθούμε την ελληνική συμμετοχή όχι μόνον σαν μια συγκυριακή και προσωποποιημένη εμπλοκή αλλά σαν ένα άγος, μια βαριά ντροπή, που βαραίνει δομικά την πολιτική και δημόσια ζωή της χώρας μας…
Η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα για ένα δεκαήμερο τον Ιούλιο του 1995 αποτελεί αναμφίβολα το μεγαλύτερο έγκλημα στο έδαφος της Ευρώπης μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. 8000 άνθρωποι, κυρίως άντρες και αγόρια, δολοφονήθηκαν στη μικρή κωμόπολη της Βοσνίας από τον σερβοβοσνιακό στρατό και τις παραστρατιωτικές οργανώσεις, χωρίς οι κυανόκρανοι οι οποίοι ήταν επιφορτισμένοι με την προστασία του μουσουλμανικού αυτού θύλακα να κάνουν το παραμικρό για να σταματήσουν τις μαζικές δολοφονίες. Η σφαγή στη Σρεμπρένιτσα είναι μια ξεκάθαρη γενοκτονία και από μια άποψη, η ολιγωρία των ειρηνευτικών δυνάμεων δείχνει τα όρια της πολιτικής που εφάρμοσε ο ΟΗΕ και η Ευρωπαϊκή Ένωση στις πρωτοφανείς τότε συνθήκες των Γιουγκοσλαβικών Πολέμων. Η γενοκτονία αυτή ωστόσο αφορά άμεσα και την Ελλάδα. Είναι βεβαιωμένη η συμμετοχή στην πολιορκία της πόλης ελλήνων εθελοντών και μισθοφόρων που είχαν σχέση με το μικρό τότε κόμμα της Χρυσής Αυγής. Δεν έχει γίνει ποτέ όμως επίσημη διερεύνηση των συνθηκών και του βάθους της. Πόσο μάλλον να αποδοθούν ευθύνες σε συγκεκριμένα άτομα και να αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί που την επέτρεψαν, αν όχι την διευκόλυναν. Σαν να είναι υπαρκτός ο κίνδυνος η αποκάλυψη της ελληνικής εμπλοκής να σπάσει ένα δυσώδες απόστημα στην καρδιά του ελληνικού κράτους και της ελληνικής κοινωνίας.
Σήμερα, είκοσι ακριβώς χρόνια μετά, η ερευνητική ομάδα xyz contagion φέρνει στο φως συγκλονιστικά στοιχεία, πολλά από τα οποία δημοσιεύονται για πρώτη φορά, σχετικά με την εμπλοκή των Ελλήνων στην ανθρωποσφαγή της Σρεμπρένιτσας. Με πλήθος ντοκουμέντων, βίντεο και άλλου εποπτικού υλικού τεκμαίρεται πέρα από κάθε αμφισβήτηση η παρουσία συγκεκριμένων ανθρώπων στο δεκαήμερο της δολοφονικής φρενίτιδας και η βαθιά συνάφεια εκείνου του δολοφονικού εθνικιστικού παροξυσμού με το οργανωμένο έγκλημα. Καθώς διεξάγεται η δίκη της Χρυσής Αυγής η έρευνα των xyz contagion θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για μια συντονισμένη προσπάθεια από όσο γίνεται περισσότερους πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς, δημοσιογραφικές πλατφόρμες αλλά και μεμονωμένους πολίτες με δημόσιο λόγο ώστε να παραπεμφθούν όσοι συμμετείχαν στη σφαγή της Σρεμπρένιτσας σε δίκη με την κατηγορία των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας. Η αποκάλυψη των παραστρατιωτικών και εγκληματικών δομών της ναζιστικής συμμορίας με όλο το ιστορικό τους βάθος δεν θα είναι μόνον κάποιου είδους κάθαρση. Θα είναι και η επούλωση μιας συνολικής τραυματικής εμπειρίας.
Για το λόγο αυτό η διερεύνηση του άγους της Σρεμπρένιτσας δεν θα πρέπει να εξαντληθεί στην απόδοση ποινικών ευθυνών. Είναι κρίσιμες και οι ιδεολογικές προϋποθέσεις που επέτρεψαν, ενθάρρυναν και εν μέρει ηρωοποίησαν την ελληνική συμμετοχή η οποία τότε δεν είχε ρητό ιδεολογικό όνομα και ταυτότητα. Αρκεί να θυμηθούμε τα δελτία ειδήσεων και τις ανταποκρίσεις τους από το μέτωπο με τους δημοσιογράφους να πλέκουν εγκώμια στους μαχητές που πολεμούσαν με τους αδελφούς Σέρβους, να θυμηθούμε την νεοσυντηρητική, αντιχειραφετητική ρητορεία της Μαλβίνας Κάραλη και τις φανφάρες του βουλευτή πλέον Κώστα Ζουράρι, το περιοδικό Νέμεσις της Λιάνας Κανέλλη, και τις αναλύσεις του καθηγητή Νεοκλή Σαρρή, όλην εκείνη την έντεχνη και εθνική εκδοχή της trash tv. Να θυμηθούμε ακόμη τον τρόπο με τον οποίον μεταλλάχθηκε τα χρόνια εκείνα, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, ο εθνικιστικός λόγος και εμπλουτίστηκε με κάποιο αντικαπιταλιστικό τάχα, αντιστασιακό περιεχόμενο· πώς διαμορφώθηκαν καινούργια ρητορικά σχήματα –ας πούμε ο ντυμένος με στολή Ναζί αμερικανός στρατιώτης στην Γιουγκοσλαβία, μια μεταφορά που επιβίωσε μέχρι σήμερα με γερμανούς πια «μνημονιακούς» ένστολους– και καινούργια τοπόσημα συλλογικής εκδραμάτισης του πολιτικού, όπως το Σύνταγμα. Ακόμη περισσότερο, να δούμε τη συνολική τοποθέτηση πολιτικών ή παραπολιτικών φορέων της εποχής, όπως το Δίκτυο 21 του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά και του κύκλου του, και να διαπιστώσουμε, αν όχι σε πρακτικό, τουλάχιστον σε θεωρητικό επίπεδο, τον τρόπο με τον οποίον επηρέασε συστηματικά την εσωτερική και εξωτερική πολιτική της τελευταίας εικοσαετίας. Να καταλάβουμε πώς το βαθύ κράτος που διευκόλυνε τότε τη συστράτευση των δολοφόνων στον σερβικό εθνικισμό είναι ενδεχομένως το ίδιο που έχει έκτοτε εμποδίσει την ποινική και πολιτική διελεύκανση του τρομακτικού αυτού εγκλήματος.
Να μην δούμε δηλαδή την ελληνική συμμετοχή στην ανθρωποσφαγή της Σρεμπρένιτσας μόνον σαν μια συγκυριακή και προσωποποιημένη εμπλοκή αλλά ακριβώς σαν ένα άγος, μια βαριά ντροπή, που βαραίνει δομικά την πολιτική και δημόσια ζωή. Και έτσι να φανεί πως η επιβίωση και στη συνέχεια η γιγάντωση της Χρυσής Αυγής συνέβη με ευρεία ανοχή και υποστήριξη. Είναι ένα παράσιτο που ανατράφηκε συστηματικά στο αποχετευτικό δίκτυο που διατρέχει πολλά χρόνια τώρα την πολιτική ζωή της Ελλάδας.
unfollow.com.gr